Page 20 - Tarih-10 | 1.Ünite

1. ÜNİTE

1.5. HAÇLILAR KARŞISINDA TÜRKLER

TARTIŞALIM Haçlı Seferleri’ne karşı İslam dünyasının savunulmasında Türkiye
Selçuklularının ön planda yer almasının nedenleri nelerdir?

Uzun bir sürece yayılan Haçlı Seferleri İslam dünyasını hedef almış-
tır. Sonuçları itibariyle de günümüze kadar etkileri görülen önemli
tarihî bir gelişmedir. XI. yüzyılın
sonlarında başlayan bu seferler,
aralıklarla XIII. yüzyılın sonuna
kadar sürmüştür. Haçlılara karşı
Anadolu’da mücadeleye girişen
ilk devlet, Türkiye Selçukluları ol-
muş diğer beylikler ve topluluklar
da bu mücadelelerde Selçukluları
desteklemiştir. Haçlılar, Anado-
lu’daki bu mücadeleler karşısında
büyük kayıplar vermelerine rağ-
men Urfa, Antakya, Kudüs (Görsel
1.18) gibi kutsal kabul ettikleri
şehirleri ele geçirmiştir. Buralar-
da kontluk, prenslik, krallık gibi
Görsel 1.18
Mescid-i Aksa (Kudüs) idareler kuran Haçlılara karşı Eyyubiler ve diğer Müslüman dev-
letler mücadeleye devam etmiştir.
Haçlı Seferleri’nin Nedenleri

Haçlı düşüncesinin ortaya çıkışında dinî unsurlar ön planda ol-
muştur. Orta Çağ Avrupası’nda en etkili kurum olan kilise, Doğu’ya
hâkim olma arzusuna kapılmıştır. Bu amaçla Haçlı Seferleri’nin
başlamasına öncülük eden kilise, siyasi emellerini gerçekleştir-
mek için dini kullanmıştır (Görsel 1.19). Kutsal yerlerin alınması
Hristiyanlar açısından, dinî bir hedef olarak görülmüştür. Böylece
seferlere halkın desteğini artırmak amaçlanmıştır. Bu durum Avru-
pa’daki ekonomik sıkıntılarla birleşince büyük Haçlı kuvvetlerinin
oluşturulmasında başarılı olunmuştur.
İpek ve Baharat Yolu gibi ticaret yolları bu dönemde Türk ve Müs-
lümanların kontrolü altındadır. Bu ticaretin beraberinde getirdiği
Doğu’daki zenginlik, Batı’da abartılarak anlatılmış ve bu sayede
halkın Haçlı Seferleri’ne katılımı artırılmaya çalışılmıştır.
Bizans İmparatorluğu, hâkim olduğu bölge itibariyle Hristiyanlığın
doğu sınırını koruma görevini üstlenmiştir. Fakat Malazgirt Savaşı
sonrasında Anadolu’nun hızlı şekilde Türkler tarafından ele ge-
çirilmeye başlanması artık Bizans’ın, Hristiyanlığın doğu sınırını
Görsel 1.19 koruma görevini yerine getiremediğini göstermiştir. Bizans’ın Av-
Haçlı Seferleri’ne çağrı
(Temsilî) rupa’dan Türklere karşı yardım istemesi ve Türkleri durdurmakta
yetersiz kalması üzerine papa, Bizans’ın yardım taleplerine olumlu
yaklaşmıştır. Bizans’ın asıl amacı ise Türklere kaptırdığı toprakları,
Hristiyan dünyasının desteği ile geri kazanmak ve devleti yeniden
güçlendirmektir.

28