Page 7 - Tarih 11 | 1.Ünite

DEĞİŞEN DÜNYA DENGELERİ KARŞISINDA
OSMANLI SİYASETİ (1595-1774)

Karadeniz’den Hırvat topraklarına kadar
geniş bir cephede on dört yıl sürecek
olan savaşlar başlamıştır. Osmanlı Dev-
leti’nin Avusturya’ya savaş ilan etmesi
üzerine papanın faaliyetleri sonucun-
da Avusturya, Erdel Prensliği, Eflâk ve
Boğdan voyvodalıkları ile Lehistan gibi
devletlerarasında Osmanlı’ya karşı bir
Haçlı İttifakı oluşturulmuştur. 1594’te
Viyana yolunda stratejik önemi olan Ya-
nıkkale alınmışsa da Haçlı İttifakı karşı
Görsel 1.4
saldırıya geçmiş ve Estergon Kalesi’ni (Görsel 1.4) ele geçirmiştir. Estergon Kalesi (Macaristan)
Bu gelişmeler üzerine yeniçeriler, tahta yeni çıkmış olan III. Meh-
med’i bizzat sefere gitmeye zorlamıştır.

Kanuni Dönemi’nde kuşatılan ancak alınamayan Eğri Kalesi’nin
fethinden sonra 1596’da, Haçova’da yapılan meydan savaşında
Osmanlılar, Avusturya ve Erdel’in oluşturduğu müttefik orduya
karşı büyük bir zafer kazanmıştır. Bu zaferin kazanılmasında Os-
manlı ordusunun gücünden ziyade Avusturya ordusunun disip-
linsizliği etkili olmuştur. Haçova’da, kesin bir sonuç alınamadığı
için taraflar arasındaki savaşlar on yıl daha devam etmiştir. Bu
süreçte Avusturya, Yanıkkale’yi geri almış ve Budin’i kuşatmıştır.
Bu savaş yılları, iki taraf arasında Es-
tergon, Kanije ve Belgrad (Görsel 1.5)
kalelerinin el değiştirmesi ve karşılıklı
kuşatmalarla geçmiştir.

Anadolu’da yaşanan isyanlar ve Safe-
vilerin 1603’te doğudan saldırıya geç-
mesi, Avusturya karşısında Osmanlıları
zor durumda bırakmıştır. Buna karşın
1605’te Erdel’de, Osmanlı Devleti le-
hinde başlayan ayaklanma, Osmanlı- Görsel 1.5
ların Avusturya’ya karşı güç kazanmasını sağlamıştır. Bu ayak- Belgrad Kalesi (Sırbistan)
lanmadan sonra Estergon, geri alınmıştır. Avusturya’nın, Macar
topraklarındaki isyanlarla uğraşması ve Osmanlı Devleti’nin de
doğuda Safeviler ile mücadeleye devam etmesi üzerine iki devlet
arasında 1606 Zitvatorok Antlaşması yapılmıştır.

Zitvatorok Antlaşması’nın önemli maddeleri şöyledir:
• Osmanlılar, Avusturya arşidükü için Caesar (Sezar) unvanını
kullanacaktır.
• Savaş sırasında taraflarca kazanılan topraklar kendilerinde
kalacaktır.
• Avusturya yıllık vergi ödemeyecek, imparator bir defaya
mahsus olmak üzere 200.000 kuruş gönderecektir.
• Taraflarca esir almak ve kale işgal etmek yasaklanacak,
eldeki esirler geri verilecektir.
• Eğri, Kanije ve Estergon kaleleri Osmanlı Devleti’nde ka-
lacaktır.

15