Page 17 - TARİH 9 - Ünite 2

İNSANLIĞIN İLK DÖNEMLERİ

İran Medeniyeti Hint Medeniyeti Çin Medeniyeti
Geniş topraklara sahip Persler, Hint medeniyetinde, matema- Çinliler; barut, pusula, kâğıt
satraplık denilen eyalet siste- tikçiler sıfırı ilk defa kullan- ve matbaayı icat etmiştir. Ga-
mini oluşturmuşlardır. Geliş- mıştır. Fakat sıfırı sayı olarak lileo’dan (Galilo) önce güneş
miş bir posta teşkilatı kuran kabul etmemişlerdir. Sayı lekeleri konusunda bilgi ver-
Persler, Sardes’ten başlayıp sistemindeki bu erken tarihli miştir. Günümüzde de kulla-
başkentleri Sus’a kadar uza- gelişme, aritmetiğin gelişim nılan geleneksel tıbbın teda-
nan Kral Yolu’nu yapmışlardır hızını etkilemiştir. vi yöntemleri olan masaj ve
(Harita 2.2). akupunkturu kullanmışlardır.

KARADENİZ

Hattuşaş
HİTİT
AVRUPA URARTU
Tuşpa
Harran
ORTA ASYA Ninova

Anadolu AKDENİZ ASUR AKAD
Pekin FENİKE Mezopotamya
Persepolis Delhi Agade
İRAN ÇİN
HİNT İskenderiye Kudüs BABİL ELAM
Nippur Sus
MISIR Uruk
SÜMER
AFRİKA
HİNT
OKYANUSU
0 1750 km 0 300 km

Harita 2.2 Harita 2.3
İlk Çağ’da İran, Hint ve Çin medeniyetleri İlk Çağ’da Mezopotamya medeniyetleri

Mezopotamya Medeniyetleri

Ulaşım, mimarlık, madencilik, çömlekçilik, dokumacılık, çiftçilik ve kanal yapımında gelişmişlerdir.
Mezopotamya medeniyetleri (Harita 2.3) aritmetik işlemlerde çarpım tablosunu kullanmış ve dört
işlem yapmıştır. Alan ölçümleri ve su kanalları açmak için geometriden yararlanmıştır. Dairenin
alanı ve silindirin hacmini bulmuş ve “pi” sayısı için 3,125 değerini belirlemiştir. Çemberi 360 de-
receye bölmüşlerdir. Mezopotamya’da astronomi gelişmiş, Ay ve Güneş tutulmaları hesaplanmış
ve takvim yapılmıştır. Bir saat 60 dakikaya, bir dakika da 60 saniyeye bölünmüştür. Bir hafta 7
gün kabul edilmiştir.

Sümerler, MÖ 3200’de çivi yazısını bulmuştur. Sümerler, “Ziggurat” adı verilen tapınaklar inşa
etmiştir. Bu tapınaklarda gözlem yaparak gök biliminde bilimsel gözlem yöntemini keşfetmiş, bil-
gileri tablolaştırmışlar ve astronomi alanında ilerlemişlerdi. Ay ve Güneş tutulmalarını hesaplamış;
Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn gibi gezegenleri tespit edilmiştir. Takvimlerini ay yılı esasına
göre hazırlayan Sümerler, bir yılın uzunluğunu sadece 4,5 dakikalık hata ile hesaplamışlardır. Sümer
Kralı Urkagina, MÖ 2375’te tarihte bilinen ilk yazılı kanunları çıkarmıştır.
Babiller; mimaride gelişmiş, Babil Kulesi ve Babil’in Asma Bahçeleri gibi eserler inşa etmişlerdir.
Kral Hammurabi tarafından Hammurabi Kanunları hazırlanmıştır.
Asurlular ise kara kolonileri kurmuş ve yaptıkları ticaret yolları sayesinde Anadolu’yla güçlü bir
ticaret bağı oluşturmuştur. Bu ticaret faaliyetleriyle Asurlular, Sümerlerden öğrendikleri yazıyı
Anadolu’ya getirmiş ve burada tarih çağlarının başlamasını sağlamışlardır. Asurlu tüccarlar, başta
Kaniş (Kültepe) olmak üzere Anadolu’nun pek çok yerinde pazarlar kurmuştur.

41