Page 6 - Tarih 9 - Ünite 3

3. ÜNİTE

MS 395 yılında Roma İmparatorluğu’nun; Batı ve Doğu Roma
olmak üzere ikiye ayrılması, Avrupa’da büyük siyasi gelişme-
lere sebep olmuştur. Batı Roma İmparatorluğu’nun 476’da
yıkılmasından sonra Avrupa’nın sosyo-ekonomik ve kurumsal
yapısında büyük değişiklikler yaşanmıştır. Roma İmpara-
torluğu’nun eski gücünü kaybettiği ve özellikle de bireyleri
korumakta yetersiz kaldığı bu dönemde, Avrupa’da feodal
siyasi yapılar ortaya çıkmıştır. Bu tarihten itibaren Germen
kabileleri kendi devletlerini kurarak bugünkü Avrupa devlet-
lerinin temellerini atmıştır. Avrupa’da Frank, Vizigot, Ostro-
got, Sakson gibi Germen krallıkları kurulmuş ve bu krallıklar;
siyasi üstünlüğü ele almıştır. Bu durum, Avrupa’nın güçlü bir
devlet otoritesinden yoksun kalmasına, büyük bir karmaşaya
sürüklenmesine sebep olmuştur.

Orta Çağ Avrupası’nda siyasi yapıyı şekillendiren ve bu dö-
neme damgasını vuran sistem “feodalizm” olmuştur. Bu sis-
teme göre siyasi güç; krala ait olup kral, siyasi otoritesini
mutlak sadakat koşuluyla ve kontrollü olarak derebeyleriyle
paylaşmıştır.

Feodalizm
Feodal sistem; merkezî iktidarın yok olduğu, karışıklıkların ve
güvensizliklerin yerleştiği, ticaretin neredeyse durduğu, kent
yaşamının önemini yitirdiği bir ortamda ortaya çıkmıştır. Bu
gelişmeler Avrupa’da ortaya çıktığı için feodalizm evrensel değil
Batı toplumlarına özgü olarak kabul edilmektedir.
Batı Roma İmparatorluğu’nun yıkılma sürecine girmesiyle kıtlık
ve savaş korkusu halkın can ve mal güvenliği endişesine kapıl-
masına neden oldu. Bundan sonra halk yaşadıkları bölgelerin
büyük malikânelere (Görsel 3.2) sahip lordlarına sığınmaya
başladı. Feodalite güçlü savaş lordlarının egemen güç kabul
edildiği, zayıfların kendilerini efendilerine emanet ederek kar-
şılığında sadakatle hizmet sözü verdikleri bir toplum yapısıdır.
Lordlar, kendisine sığınan köylü sınıfını korumak ve topraklarına
toprak katabilmek için sadık bir silahlı güce ihtiyaç duymuştur.
Böylece Avrupa’nın her yerinde bu lordlara bağlılık yemini etmiş
savaşçı vassallar ortaya çıktı. Bunlar Orta Çağ’ın şövalye adı
verilen profesyonel savaşçılarını oluşturdu.
Görsel 3.2 Orta Çağ toplumunun temelini köylüler oluştururdu. Üst sı-
Şato (İllüstrasyon)
nıfların refahı onun emeğine bağlıydı. Toprağın sahibi olan ve
malikânede yaşayan lordlar, köylü ve ailesinin de sahibiydi.
Kral; lord ve vassallarından malikâne sayısı oranında asker
ve vergi toplardı.
Feodalizmde hiç kimse tam anlamıyla hükümran değildi. Bu
yüzden kral, lord ve vassallar arasındaki mücadeleler, Orta Çağ
Avrupası’nda uzun süren karışıklıklara, siyasal istikrarsızlıkla-
YORUMLAYALIM ra hatta savaşlara neden olmuştur (Ülgen, 2010, s.3-18’den
düzenlenmiştir).

Feodalitenin güç kazanmasında etkili olan sebepler nelerdir?

68