Page 6 - Tarih 9 | 4.Ünite

4. ÜNİTE

Orta Sibirya Platosu
AFANESYEVO KÜLTÜRÜ
Baykal Gölü
ANDRONOVA KÜLTÜRÜ
Hazar Denizi ANAV KÜLTÜRÜ KARASUK KÜLTÜRÜ TAGAR KÜLTÜRÜ
Ötüken
Aral Gölü

Tanrı Dağları
Anav

Karanlık Dağları ÇİN

Büyük Okyanus

HİNDİSTAN
Umman Denizi
0 550 km
Harita 4.1
Orta Asya Anav Kültürü (MÖ 4000-MÖ 1000)
kültür merkezleri Anav, günümüzde Aşkabat’ın güneydoğusunda bir yerleşim bölge-
sidir. Bu yerleşim sahasında yapılan kazılarda ortaya çıkan seramik
örneklerinin, bozkır kökenli bir halka, özellikle de Türklere ait olduğu
düşünülmektedir. Türk kültürünün önemli bir unsuru olan at, ilk defa
bu kültürde görülmüştür. Orta Asya’nın en eski kültürüdür.

Afanesyevo Kültürü (MÖ 2500-MÖ 1700)
Türklere ait en eski kültür bölgesi olarak kabul edilmektedir. Altay-Sa-
yan Dağları’nın güneybatı bölgesinde (Minusinsk Bölgesi), buluntu
yerine bağlantılı olarak Afanesyevo adıyla bilinir. Çakmak taşından
ok uçları, bıçaklar, kemik iğneler, bakır eşyalar, basit çömlekler bu
kültürün belli başlı eserleridir.

Andronova Kültürü (MÖ 1700-MÖ 1200)
Adını Yenisey yakınlarındaki Andronova yerleşiminden alan bu kültür,
bir önceki Afanesyevo kültürünün daha geniş bir alana yayılmış ve
gelişmiş şeklidir. Afanesyevo ve Andronova kültürü, Ön Türkler yani
Türklerin ataları tarafından meydana getirilmiştir.
Karasuk Kültürü (MÖ 1200-MÖ 700)
Andronova kültürü ile benzerlik gösteren Karasuk kültürü (Görsel 4.1),
adını Yenisey Irmağı’nın bir kolu olan Karasuk Nehri’nden almıştır. Bu
kültürün en önemli özelliği, dünyanın pek çok bölgesine göre demiri
daha erken işlemeye başlamasıdır. İskit kültürünü oluşturan atlı-gö-
çebe kültürünün Orta Asya'ya yayılmasını sağlamışlardır.

Tagar Kültürü (MÖ 700-MÖ 300)
Karasuk kültürünün takipçisi olan Tagar kültürü, kendinden önceki Türk
Görsel 4.1
Karasuk Kültürü’ne kültürlerinin bir sentezi ve gelişmiş şeklidir. Bölgenin adından dolayı
ait bıçak ve kını burada yaşayan insanlara Altaylılar denilmeye başlanmıştır. Tunçtan
bıçak, ok uçları, küçük hayvan heykelleri, çeşitli hayvan tasvirleri ve
otağ şeklinde ağaç evler bu kültürün belli başlı eserleridir (Harita 4.1.).

92