Page 32 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük | 1.Ünite

XX. YÜZYIL BAŞLARINDA OSMANLI DEVLETİ VE DÜNYA

Osmanlı topraklarının paylaşımı, konferansın en çok tartışılan konularının
Bilgi Notu başında yer almaktaydı. İtilaf Devletleri’nin daha önceden gizli anlaşmalarla
yaptıkları paylaşım planları üzerinde kendi aralarında görüş ayrılıkları ya-
Megali İdea: Yunanca “Büyük Fi- şanmaya başladı. Yunanlılara, Ermenilere ve Araplara verdikleri vaatlerden
kir” anlamına gelir. Bu ifade siyasi dolayı, planların uygulanma aşamasında sıkıntılar baş gösterdi. Anadolu’da
anlamda; Yunanistan’ı, Bizans İm- kurulacak Ermeni devletinin, Arap Yarımadası’nın, Filistin, Suriye ve Irak
paratorluğu devrindeki sınırlarına topraklarının manda sistemine göre yönetilmesine karar verildi. İngiltere, I.
ulaştırmak amacını taşır. Bu amaç-
la; Anadolu, Trakya, Ege adaları ve Dünya Savaşı’nda Yunanistan’ı İtilaf Devletleri’ne çekebilmek için, Yunanlı-
Kıbrıs adasına yönelik uygulanacak lara İzmir ve çevresini vadetmişti. Fakat St. Jean De Maurienne (Sen Jan Dö
emperyalist ve saldırgan politikanın Moryen) Antlaşması ile bu bölge İtalyanlara bırakıldı. Megali İdea (Büyük
genel adıdır. Yunanistan) düşüncelerini gerçekleştirmeyi hedefleyen Yunanlılar, konferans-
ta İzmir ve çevresinin kendilerine verilmesini istedi. İngiltere, sömürgelerine
giden ticaret yolları üzerinde İtalya gibi güçlü bir ülke yerine, kendisine teh-
like oluşturmayacak Yunanistan’ı tercih etti. Yunanlılar sundukları sahte bel-
gelerle İzmir ve çevresinde nüfus açısından Rumların çoğunlukta olduklarını
kabul ettirdi. İzmir’in Yunanistan tarafından işgali, konferansa katılan diğer
devletler tarafından kabul edildi. Böylece İzmir meselesi, İtilaf Devletleri ara-
sında ilk ayrılıkların da yaşanmasına sebep oldu (Görsel 1.29).

Sıra Sizde
Sizce Wilson İlkeleri ile Paris Barış Konferansı’nda alınan ka-
rarlar arasında neden bir çelişki bulunmaktadır? Tartışınız.

Osmanlı Devleti’nin topraklarının paylaşımı, konferansta en fazla tartışılan
konu olmasına rağmen savaşı kazanan devletler arasındaki çıkar çatışmala-
rından dolayı, Osmanlı Devleti ile yapılacak barış antlaşması daha sonraya
bırakıldı. Osmanlı dışındaki İttifak Devletleri’yle I. Dünya Savaşı’nı bitiren
antlaşmalar imzalandı. Bu antlaşmalarla savaşın galibi olan İtilaf Devletleri
tarafından savaşı kaybeden İttifak Devletleri’ne siyasi, askerî ve ekonomik
olarak ağır şartlar dayatıldı.
Görsel 1.29: Paris Barış Konferansı’na
katılan İngiltere, Fransa, İtalya ve
ABD liderleri Tablo 1.7: I. Dünya Savaşı’nı Bitiren Barış Antlaşmaları

Devletler Antlaşmalar
Almanya Versailles (Versay) Antlaşması (28 Haziran 1919)

Avusturya Saint Germain (Sen Jermen) Antlaşması (10 Eylül 1919)

Macaristan Triannon (Tiriyanon) Antlaşması (4 Haziran 1920)
Bulgaristan Neuilly (Nöyyi) Antlaşması (27 Kasım 1919)

Almanya ile imzalanan Versailles (Versay) Antlaşması’na göre:

1. Almanya, Fransa ve Belçika’dan daha önceden aldığı bütün toprakları geri
verecek.

2. Almanya’nın bütün sömürgeleri İngiltere, Fransa ve Japonya arasında pay-
laşılacak.

3. Almanya’da zorunlu askerlik kaldırılacak, Alman ordusu 100 bin kişiye
indirilecek. Deniz kuvvetleri sınırlandırılacak. Denizaltı ve savaş uçağı
yapması yasaklanacak.

4. Almanya savaş tazminatı (tamirat borcu adı altında) ödeyecek.

Katma Muharebesi ile İngilizler Suriye’nin
Türk Ordusu Bakü’yü kurtardı. kuzeyinde durduruldu.

1918 1918
48