Page 5 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 2

2. Ünite

Ali Nadir Paşa’dan işgal hareketine karşı koymamaları ve işgal kuvvetlerine
karşı gereken kolaylığın gösterilmesi istendi. İşgal kuvvetleriyle yaşanabi- Oku-yorum
lecek bir çatışmaya meydan verilmemesi için de askerler kışlaya toplandı.
İzmir’in işgal edileceği söylentisi üzerine İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti AMİRAL BRİSTOL
ile Redd-i İlhak Cemiyeti, halkı harekete geçirmeye çalıştı. Vali İzzet Bey ise (BRISTIL)RAPORU
endişe edilecek bir durum olmadığını ve hükûmetin her türlü önlemi alacağı- İzmir’in işgaliyle birlikte başlayan
nı, İzmir halkının temsilcilerine söyledi. Yunan zulmü, katliamları ve soy-
gunları karşısında; ülkenin her ye-
Sıra Sizde rinde miting ve protestolar yapılmış,
Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan sonra Anadolu’nun birçok Türk direnişi başlamış ve giderek
yeri işgal edilmesine rağmen İzmir’in işgalinin bu kadar ses ge-
artmıştı. İtilaf Devletleri hem ka-
tirmesinin sebebi nedir?
muoyunu yatıştırmak hem de İzmir
15 Mayıs 1919 sabahında, bir İngiliz gemisinin des- bölgesindeki durumu incelemek
teğindeki Yunan ordusu İzmir’e asker çıkardı. İzmir- için bölgeye uluslararası bir heyet
li Rumlar, ellerinde Yunan bayrakları ve çiçeklerle gönderme kararı aldılar. Amerikalı
işgalci Yunan ordusunu karşıladılar. Yunan askerleri Amiral Bristol başkanlığında; İngiliz,
alkışlar ve “zito” (yaşa) nidalarıyla ilerlerken bu du- Fransız ve İtalyan generallerinden
ruma katlanamayan Hukuk-u Beşer gazetesi yazarı oluşan heyet; İzmir, Aydın, Nazilli,
Ödemiş, Manisa ve Ayvalık’ta Türk
Hasan Tahsin, silahını ateşleyerek Yunan bayrağını ve Rumları dinledi (Görsel 2.3).
taşıyan askeri vurdu (Görsel 2.2). Böylece İzmir’de Bristol Raporu’nın İçeriği:
ilk silahlı direniş başlarken Hasan Tahsin de şehit 1. Bölgedeki olayların sorumlusu
düştü. Yunanlılar ve Rumlardır. Türkler çe-
şitli zulümlere ve katliama uğramış-
Yunanlılar, şehirdeki önemli noktaları kontrollerine lardır.
alırken, asker ve siviller olmak üzere iki gün için- 2. Bölgede çoğunluk Türklerden
de katledilen Türklerin sayısı iki bini bulmuştu. İz- Görsel 2.2: Gazeteci oluşmaktadır.
mir’in işgali ile yetinmeyen Yunan ordusu, iç kısım- Hasan Tahsin 3. Yunan ordusunun işgali gereksiz
ve haksızdır. Yunan kuvvetleri çeki-
lara doğru ilerleyişe geçerek Aydın, Nazilli, Akhisar lip, yerine İtilaf kuvvetleri gelmelidir.
ve Ayvalık’ı işgal etti. Bu rapor; Türk halkının Millî Müca-
delesi’nin haklılığını ortaya koyan ilk
İşgali ve katliamları protesto etmek için ülkenin her yerinde mitingler yapıldı uluslararası belgedir.
ve İtilaf Devletleri temsilciliklerine protesto telgrafları çekildi. Mitinglerin en Selahattin Tansel, Mondros’tan Mudan-
büyükleri ve en çok ses getirenleri, on binlerce İstanbullunun katıldığı Fatih, ya’ya Kadar, C. II, s.183-194.
Kadıköy ve Sultanahmet mitingleridir. Fatih Mitingi’nde Halide Edip (Adı- A. Bristol’un raporunda Türkler’in
var); Sultanahmet Mitingi’nde Nakiye (Elgün), Halide Edip (Adıvar), Meh- haklı olduğunu belirtmiş olmasına
met Emin (Yurdakul), Hamdullah Suphi (Tanrıöver) ve Selim Sırrı (Tarcan); rağmen İtilaf Devletleri’nin sessiz
Kadıköy Mitingi’nde Münevver Saime Hanım yaptıkları konuşmalarla halkın kalmalarının sebebi ne olabilir?
millî duygularını coşturdular. Bu konuşmalar gazeteler aracılığıyla bütün yur-
da yayıldı.

2. 1. 3. Kuvay-ı Millîye Direnişi: Bağımsızlık Ruhu

Kuvay-ı Millîye, Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan sonra, vatanı işgal eden
düşmanla mücadele eden ve azınlık faaliyetlerine karşı çarpışan silahlı grup-
ları ve onlara maddi, manevi ya da fikirsel yardımda bulunan herkesi kapsa-
maktadır. Mondros Ateşkes Anlaşması’ndan sonra Osmanlı toprakları, İtilaf
Devletleri tarafından işgal edilmeye başlandı. Bu duruma Osmanlı devlet
adamlarının, özellikle de Damat Ferit Paşa Hükûmeti’nin seyirci kalması,
üstelik halka sükûnet tavsiye etmesi, halkın harekete geçerek kendini savun-
masını gerekli kıldı. Ayrıca İtilaf Devletleri’nin azınlık çetelerinin yaptığı ey-
lemlere göz yummaları hatta onları kışkırtmaları, güvenlik sorunlarını iyice
artırmıştı.

Osmanlı ordularının dağıtılmış olması ve güvenlik güçlerinin etkisizleştiril- Görsel 2.3: Amiral
mesi, Türk halkını bu saldırılar karşısında tamamen savunmasız bırakmıştı. Bristol

Gazeteci Hasan Tahsin şehit edildi. Mustafa Kemal Samsun’a hareket etti.

1919 1919
16 Mayıs 57