Page 10 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 2

MİLLÎ MÜCADELE

Şark Vilayetleri Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti (Doğu Anadolu Müdafaa-i
Oku-yorum Hukuk Cemiyeti): Merkezi İstanbul’dadır. Anadolu’nun doğusunda bir Er-
meni Devleti kurulması planlarını önlemek ve bölge halkının haklarını sa-
Mustafa Kemal Paşa anlatıyor: vunmak için mücadele etmişlerdir. Erzurum Kongresi, bu cemiyet tarafından
Yıldız Sarayı’nın ufak bir odasında düzenlenmiştir.
Vahdettin’le diz dize denecek kadar
oturduk. Onun sağında hemen dir-
seğini uzatarak dayandığı bir masa İzmir Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti: İzmir’de kurulmuştur. İzmir ve Ege
üstünde bir kitap vardı. Odanın Bo- Bölgesi’nin Türklere ait olduğunu dünyaya kanıtlamak ve bölgenin Yunanis-
ğaz’a doğru açık penceresinden tan’a verilmesini önlemek amacıyla mücadele etmiştir.
gördüğümüz manzara şu idi: Yan
yana demirlemiş birkaç sıra zırhlı. İzmir Redd-i İlhak Cemiyeti: Önce Müdafa-i Hukuk adını taşıyan bu ce-
Cephe topları sanki Yıldız Sarayı’na miyet, İzmir’in Yunanistan tarafından işgal edileceğinin öğrenilmesi üzerine
doğrulmuştu. Söze Vahdettin başla- kurulmuştur. Bu işgale karşı silahlı mücadeleyi başlatmıştır.
dı:
-Paşa, Paşa, şimdiye kadar dev- Trabzon Muhafaza-i Hukuk-u Millîye Cemiyeti: Trabzon ve civarının
letimize çok hizmet ettin. Bunların
hepsi artık bu kitaba girmiştir. Elini Rumlara verilerek bu bölgede Pontus Rum Devleti’nin kurulmasını önlemek;
demin bahsettiğim kitabın üstüne işgallere ve Pontus çetelerine karşı silahlı direnişte bulunmak üzere kurul-
basarak muştur. Erzurum Kongresi’nin toplanmasında Doğu Anadolu Müdafaa-i Hu-
- Tarihe geçmiştir. O zaman masa kuk Cemiyeti ile birlikte önemli rol oynamıştır.
üstündeki kitabın tarih kitabı oldu-
ğunu öğrendim. Soğukkanlılık ve Kilikyalılar Cemiyeti: Merkezi İstanbul’dur. Adana ve çevresini işgal eden
dikkatle dinliyordum. Fransızlar ve Fransız ordusunda yer alan Ermenilerin saldırılarına karşı böl-
- Bunları unut, dedi. Şimdi yapaca- gede silahlı direnişi başlatmıştır. Pozantı Kongresi’ni toplamıştır.
ğın hizmet, şimdiye kadar yaptıkla-
rından mühim olabilir. İstersen dev-
leti kurtarabilirsin. Millî Kongre Cemiyeti: İstanbul’da kurulan bu cemiyetin diğer cemiyetler-
- Hakkımdaki teveccühünüze teşek- den farkı, ülke genelinde partiler üstü bir örgütlenmeyi sağlamaktı. Cemiyetin
kür ederim. Memleketi kurtarmak amacı, Türkler aleyhine basın ve yayın yoluyla yapılan olumsuz propaganda-
için elimden geleni yapacağıma ları engellemekti.
şüphe etmeyiniz.
Falih Rıfkı, Milliyet, 20 Mayıs 1930. Millî Mücadele’nin ilk dönemlerinde kurulan cemiyetler ve toplanan kongre-
lerle millî birliği sağlamanın ilk adımları atılmıştı.
Okuma parçasını inceleyip Sultan
Vahdettin’in Millî Mücadele’ye ba- Sıra Sizde
kışını değerlendiriniz.
Millî kuvvetler tanımı kimleri kapsıyor olabilir?

2. 1. 5. Mustafa Kemal Paşa’nın Samsun’a Çıkışı
(19 Mayıs 1919)

Mustafa Kemal’in arkadaşlarıyla İstanbul’dan Anadolu’ya geçmek için ça-
reler aradığı sırada Karadeniz bölgesinde Pontus Rum çetelerinin Türk ve
Müslüman halka saldırıları artmıştı. Yaşanan çatışmalardan Türkleri sorumlu
tutan İngiltere, bölgede huzur ve güvenlik sağlanmadığı takdirde bölgeyi iş-
gal edeceğini İstanbul Hükûmeti’ne bir nota ile bildirdi.

Sıra Sizde
Mustafa Kemal’in özellikle Anadolu’ya geçmek istemesinin ne-
denleri neler olabilir? Tartışınız.
Padişah ve Hükûmet tarafından güvenilir ve iyi bir asker olarak tanınması,
İttihatçıların siyasetine uzak duran bir komutan olarak bilinmesi gibi neden-
lerle Mustafa Kemal Paşa, 9. Ordu Müfettişliği’ne tayin edildi. Mustafa Ke-
mal Paşa, olağanüstü yetkilerle donatılıp sivil makamlara da emretme yetkisi
verildi. Görevi Samsun ve civarında güvenliği sağlamak, Osmanlı birlikleri-
nin Mondros Ateşkes Anlaşması gereği dağıtılmasını hızlandırmak, Türklerin

Alaşehir Kongresi toplandı. Sivas Kongresi toplandı.
1919 1919

62 4-11 Eylül