Page 15 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 2

2. Ünite

meti, Bahriye Nazırı Salih Paşa’yı Temsil Heyeti ile görüşmek amacıyla
Amasya’ya gönderme kararı aldı. Mustafa Kemal, Rauf Orbay ve Bekir Sami
Beyler (Görsel 2.12) ile Salih Paşa arasında 20-22 Ekim 1919’da yapılan gö-
rüşmelerde alınan kararların bazıları şunlardır:
1. Hiçbir himaye ve manda kabul edilmeyecektir. Türk vatanının bütünlüğü
ve bağımsızlığı korunacaktır.

2. Müslüman olmayan topluluklara, devletin siyasi egemenliğini ve sosyal
dengesini bozacak ayrıcalıklar verilmeyecektir.

3. Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti, İstanbul Hükûmeti’nce
tanınacaktır.
Görsel 2.12: Amasya Görüşmeleri sırasında
4. İtilaf Devletleri’yle yapılacak barış görüşmelerine Temsil Heyeti’nin de Bekir Sami Bey, Mustafa Kemal, Rauf Bey
uygun gördüğü temsilciler gönderilecektir.

5. Osmanlı Mebusan Meclisinin güvenlik bakımından İstanbul’da toplanması
uygun olmadığından Anadolu’nun güvenli bir yerinde toplanmalıdır.

Amasya’da yapılan bu görüşme ve hazırlanan protokol ile İstanbul Hükûmeti,
Temsil Heyeti’ni resmen tanımış oluyordu. Anadolu’nun güvenli bir yerinde
meclisin yeniden açılması, halkın isteklerinin Osmanlı yönetimine iletilmesi
açısından önemli bir karardı. Fakat meclisin İstanbul dışında toplanması hük-
mü, Kanun-ı Esasi’ye uygun olmadığı gerekçesiyle kabul edilmedi. Osmanlı
yönetimi sadece Mebusan Meclisinin açılmasını uygulamaya koydu.

2. 1. 11. Temsil Heyeti’nin Ankara’ya Gelmesi (27 Aralık 1919)

Mebusan Meclisinin İstanbul’da açılması kararlaştırıldıktan sonra ülkenin
her yerinde seçimler yapıldı. Erzurum milletvekili seçilen Mustafa Kemal,
Sivas’ta bir toplantı düzenleyerek Temsil Heyeti yetkilileri ve komutanlarla
gelişmeleri değerlendirdi. Yapılan görüşmeler sonucunda Ankara’nın Millî
Mücadele’nin merkezi olması kararlaştırıldı. Anadolu’nun ortasında ve gü-
venli bir yerinde olması, haberleşme olanaklarının iyi olması, demiryolunun
Ankara’ya kadar ulaşması, mücadelenin verileceği Batı Cephesi’ne yakınlığı
alınan bu kararda etkili olmuştur. Açılacak olan Mebusan Meclisinin çalış-
malarını daha yakından takip edebilmek için Mustafa Kemal, Temsil Heyeti
üyeleri ile birlikte 27 Aralık 1919’da Ankara’ya geldi (Görsel 2.13). Heyeti
seymenler, öğrenciler ve halk coşkuyla karşıladı. Bu tarihten sonra Ankara,
Millî Mücadele’nin ve ileride kurulacak devletin merkezi oldu.

2. 1. 12. Son Osmanlı Mebusan Meclisi ve Misak-ı Millî
(12–28 Ocak 1920) Görsel 2.13: Mustafa Kemal ve Temsil
Heyeti’nin Ankaraya gelişi
Mustafa Kemal, Erzurum mebusu seçilmiş olmasına rağmen tutuklanma ola-
sılığına karşı İstanbul’a gitmedi. Ankara’da görüştüğü milletvekillerinden
bazı isteklerde bulundu. Bunlar; Meclis’te bir Müdafaa-i Hukuk Grubu oluş-
turulması, Erzurum ve Sivas Kongrelerinde alınan kararların kabul edilmesi
ve kendisinin meclis başkanı olarak seçilmesiydi. Böylece içeriye ve dış dün-
yaya karşı, Kuvay-ı Millîyecilerin egemen olduğu bir mecliste, milletin istek-
leri dışında bir uygulamanın mümkün olamayacağı mesajı verilmiş olacaktı.
Mustafa Kemal’in Meclis başkanı olmak istemesinin sebebi ise o zamanki
anayasa olan Kanun-ı Esasi tarafından meclis başkanına verilen yetkilerden
dolayıydı.

Son Osmanlı Mebusan Meclisi açıldı. Misak-ı Millî kabul edildi.

1920 1920
12 Ocak 28 Ocak 67