Page 12 - T.C. İnkilap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 2

MİLLÎ MÜCADELE

2. 1. 7. Amasya Genelgesi (22 Haziran 1919)

Amasya halkı Mustafa Kemal’i büyük bir coşku ile karşıladı. 14 Haziran’da
kurulan Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti bünyesinde Mustafa Kemal Paşa, Ali
Fuat (Cebesoy), Refet (Bele) ve Rauf (Orbay) paşalar bir araya geldi. Mustafa
Kemal Paşa tarafından önceden hazırlanmış metin üzerinde yapılan değerlen-
dirmeler sonrasında Amasya Genelgesi hazırlandı. Konya’da bulunan Ordu
Müfettişi Cemal Paşa ile Erzurum’da bulunan Kazım Karabekir Paşa’nın da
telgrafla onayları alındıktan sonra, 22 Haziran 1919’da genelge tüm ilgililere
duyuruldu. Ayrıca İstanbul’da bulunan bazı önemli kişilere yazılan mektup-
larda miting ve gösterilerin büyük amaçları gerçekleştirmeye yetmeyeceği,
bağımsızlığın ancak milletin bağrından kopan güce dayanarak sağlanacağı
belirtilmiş ve “Artık İstanbul Anadolu’ya hâkim değil, bağlı olmak mecburi-
yetindedir.” denilmiştir.

Amasya Genelgesi’nin önemli maddeleri şunlardır:

Biyografi 1. Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir.

Kazım Karabekir 2. İstanbul Hükûmeti, üzerine aldığı sorumluluğun gereklerini yerine getire-
memektedir. Bu durum milletimizi yok olmuş gibi göstermektedir.
1882’de İstanbul’da doğ-
muştur. Erkan-ı Harbiye
Mektebi’ne devam eden 3. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır.
Karabekir, 1905’te mezun
olmuştur. 1. Dünya Savaşı’n- 4. Milletin durumunu saptamak ve sesini dünyaya duyurmak için her türlü
da, Çanakkale, Irak ve Kaf- etki ve denetimden uzak millî bir kurulun varlığı gereklidir.
kas cephelerinde görev alan
Kâzım Karabekir 1918’de 5. Anadolu’nun en güvenli yeri olan Sivas’ta millî bir kongrenin acele ola-
Erzincan, Erzurum, Kars ve rak toplanması kararlaştırılmıştır.
daha sonra da Sarıkamış’ta
Ermeni çetelerine karşı ba-
şarılı bir mücadele vermiştir. 6. Bunun için bütün illerin her sancağından, halkın güvenini kazanmış üç
Başarılarının sonucu olarak temsilcinin hemen yola çıkarılması gerekmektedir.
Tuğ - Tümgeneral (Mirliva-
lığa) rütbesine yükseltilip 7. Her olasılığa karşı bu durum millî bir sır gibi tutulmalı ve temsilciler
Paşa olmuştur. I. Dünya gerekli görülen yerlerde kimliklerini gizleyerek gelmelidir.
Savaşı sonrasında atandığı
Erzurum 15. Kolordu Ko- 8. Doğu illeri adına 10 Temmuz’da Erzurum’da bir kongre toplanacaktır. O
mutanlığı sırasında Erzurum güne kadar diğer il temsilcileri Sivas’a ulaşabilirlerse, Erzurum Kongresi
Kongresi’nin toplanmasında temsilcileri de Sivas’ta yapılacak genel kongreye katılmak üzere yola
büyük katkıları olmuştur. Milli
Mücadele hareketi boyunca çıkacaklardır.
Edirne Milletvekili ve Doğu
Cephesi Komutanı olarak 9. Temsilciler Müdafaa-i Hukuk ve Redd-i İlhak Cemiyetleri ve belediyeler
görev yapmıştır. 1920’de Er- tarafından seçilecektir.
menilerce işgal edilen doğu
illerini geri aldıktan sonra 10. Askerî ve millî örgütler hiçbir şekilde lağvedilmeyecektir.
31 Ekim 1920’de Ferikliğe
(Korgeneralliğe) yükseltildi. Bu genelge millî egemenliğe dayalı yeni Türk devletinin kurulması yolunda
1924’te, cumhuriyet devrinin atılan ilk adımdır. Genelgede Millî Mücadele’nin amacı, gerekçesi ve yönte-
ilk muhalefet partisi Terakki-
perver Cumhuriyet Fırkasının mi açıklanmış ve millet mücadeleye çağrılmıştır. Bu yönüyle Amasya Genel-
kuruluşunda görev almış- gesi bir ihtilal beyannamesi özelliği gösterir.
tır. 1948’de TBMM Başkanı
olarak görev yaparken vefat Anadolu’da yaşanan bu gelişmelerden rahatsızlık duyan İngilizler, bir kez
etmiştir. daha İstanbul Hükûmeti’ne baskı yaparak, Mustafa Kemal’in görevden alın-
http://www.kazimkarabekirvakfi. masını ve geri çağrılmasını istediler. Fakat Mustafa Kemal, İstanbul’dan ge-
org.tr/resimgalerisi.htm
len emirlere uymamış ve Erzurum’a hareket etmiştir.

Damat Ferit Paşa Hükûmeti istifa etti. Amasya Görüşmeleri yapıldı.

1919 1919
64 20-22 Ekim