Page 5 - T.C. İnkılap Tarihi ve Atatürkçülük - Ünite 3

3. Ünite

3. 2. 3. Halkçılık

Aynı ülkede yaşayan, aynı kültürel özellikleri paylaşan, aynı uyruktaki in-
san topluluğuna halk adı verilir. Bu sözcükten türetilmiş halkçılık kavramı,
Türk demokrasisinin temelidir. Atatürkçü düşüncede halkçılık, herkesin ka-
nun önünde eşitliğine, hiçbir kişi ya da gruba ayrıcalık tanınmamasına denir.
Halkçılık ilkesi, millî iradeyi ve millî egemenliği esas alan Atatürkçü düşün-
cenin doğal bir sonucudur. Atatürk: “Bir kelime ile ifade etmek lâzım gelirse
diyebiliriz ki yeni Türkiye Devleti, bir halk devletidir, halkın devletidir.” di-
yerek Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluş felsefesini özetlemiştir.

Halkçılık ilkesi, siyasi alanda demokrasi düşüncesinin karşılığıdır. Bu anlayış
Atatürk tarafından şöyle dile getirilir: “Hükûmet şeklimiz tam bir demok-
rat hükûmetidir ve dilimizde bu hükûmet halk hükûmeti diye anılır.” (Görsel
3.4). Çünkü demokratik yönetimlerde hâkimiyet halkın çoğunluk iradesine
aittir. Bu nedenle cumhuriyet yönetiminin kurulmasında ve demokrasi anlayı-
şının yerleşmesinde, bu ilke itici güç olmuştur.

Halkçılık ilkesi sosyal alanda Türkiye Cumhuriyeti’nin bireylerinin mutlu
ve refah içinde olmasını hedefler. Sosyal adalet, sosyal güvence ve ekono-
mik yönden güçsüz kesimlerin korunmasını esas alan sosyal devlet anlayışı
halkçılığın bir gereğidir. Yine halkçılık ilkesi, toplumdaki sınıf ve gruplara Görsel 3.4: Atatürk Ankara Gölbaşı’nda
ayrıcalık tanımadığından sınıf mücadelesini reddeder. Böylelikle toplumun köylülerle sohbet ederken (1921)
hiçbir ayrım gözetmeden karşılıklı dayanışma bilincinin gelişmesine ve ülke
bütünlüğünün sağlanmasına en büyük katkıyı sağlar.
Sıra Sizde
Atatürkçü düşüncedeki halkçılık ilkesini, sosyalizmden ayıran
özellikler nelerdir?

Zannederim bugün ki varlığımızın asıl niteliği, milletin
genel eğilimlerini ispat etmiştir, o da halkçılıktır ve halk
hükûmetidir. Hükûmetlerin halkın eline geçmesidir.

3. 2. 4. Devletçilik

Atatürkçü düşüncede devletçilik ilkesi, Millî Mücadele yılları sonrası zama-
nın şartlarına, ortama ve dönemin ihtiyaçlarının getirdiği zorunluluğa dayalı
olarak ortaya çıkan bir düşüncedir. Devletçiliğin esası, başta ekonomi olmak
üzere her alanda devletin planlamacı bir tutum takınmasıdır. Planlama tutu-
munun ana hedefi ise milleti refaha kavuşturmak ve ülkenin kalkınmasını sağ-
lamaktır (Görsel 3.5).

Devletçilik ilkesi, devletin planlama görevinin yanında bireysel faaliyeti ve
çalışmayı da kabul eder. Burada devlet ve birey birbirine zıt iki kavram olarak
değil birbirini tamamlayıcı kavramlar olarak kabul edilir. Atatürkçü düşünce-
de devletçilik ilkesi daha çok, Türkiye Cumhuriyeti’nin kuruluşunda devle-
tin ekonomik alana yönlendirme, yatırımı teşvik etme, yapılanları denetleme
ve düzenleme biçiminde bir müdahalecilik olarak ortaya konmuştur. Fakat
zaman içerisinde devletçilik ilkesi sadece ekonomik alanla sınırlı kalmamış,
devletin millî birlik ve beraberliğin korunması, toplumun çağdaş ve dinamik Görsel 3.5: Atatürk yerli malları
bir yapıya kavuşturulması için devletin rol oynamasına kadar sınırları geniş- sergisini gezerken
letilmiştir.

Mustafa Kemal, Adana’yı ziyaret etti. Mustafa Kemal, Konya’da Mevlâna Türbesi’ni
ziyaret etti.
1923 1923

103