Page 14 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 3.Ünite

3. Ünite

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Elhan-ı Şita adlı şiirde Metinde Geçen Bazı Kelime ve Kelime Grupları’nda verilenler dışında anlamını
bilmediğiniz kelime ve kelime gruplarını bulunuz. Bunların anlamını metnin bağlamından hare-
ketle tahmin ediniz, tahmininizin doğruluğunu kaynaklardan yararlanarak kontrol ediniz.
2. Şiirin temasını belirleyiniz.

3. Şiirdeki kış ve bahar mevsimlerine ait unsurları tespit ederek bu unsurların hangi duyguları yansıt-
mak için kullanıldığını belirtiniz.
4. Şiirde farklı aruz kalıplarının kullanılmış olmasının şiire katkısını açıklayınız.
5. Şiirde kelimelerin düzenlenişi, dizelerin uzunluğu-kısalığı vb. aracılığıyla içeriğin görsel olarak
şiirin şekline nasıl yansıtıldığını belirleyiniz.

Etkinlik

Elhan-ı Şita adlı şiirden alınan aşağıdaki dizelerde yer alan imgeleri bulunuz. İmgelerin sizde çağ-
rıştırdığı anlamları karşılarına yazınız.
Dize İmge Çağrıştırdığı Anlam

Bir beyaz lerze, bir dumanlı uçuş

Ey kebûterlerin neşîdeleri
Dök ey semâ, revân-ı tabîat gunûdedir

Bir bâd-ı hamûşun per-i sâfında uyuklar

Karlar, bütün elhânı mezâmîr-i sükûtun
Karlar, bütün ezhârı riyâz-i melekûtun

Şairin Biyografisi

Cenap Şahabettin (1870-1934): Bugün Makedonya sınırları içinde
yer alan Manastır’da doğdu. Gülhane Askeri Rüştiyesinden sonra Tıbbi-
ye İdadisinde okudu. Askeri Tıbbiyeden doktor yüzbaşı rütbesiyle me-
zun oldu. Yüksek ihtisas yapması için devlet tarafından Paris’e gönde-
rildi. Burada cilt hastalıkları alanında dört yıl ihtisas yaptı. Yurdun çeşitli
bölgelerinde hekim ve sıhhiye müfettişi olarak görev yaptı. Altı yabancı
dil bilen Cenap Şahabettin, Darülfünunda Fransızca ve edebiyat dersleri
okuttu. Dönemin gazete ve dergilerinde yazıları ve şiirleri yayımlandı.

Cenap Şahabettin, Servetifünun Dönemi’nin önde gelen şairlerindendir.
Şiirlerinde döneminin edebî anlayışına uygun olarak siyasi ve sosyal
konulardan uzak durdu, bireysel duygulanımları yansıttı. Genellikle
serbest müstezat nazım biçimini tercih etti, ağır bir dil ve yeni mecazlarla
aşk ve tabiat temalarını işledi. Parnasizm ve sembolizm etkisiyle şiirle-
Cenap Şahabettin rinde biçim mükemmelliğine ve ahenge önem verdi. Özellikle sembo-
(1870-1934)
list şairlerden etkilenen sanatçı, parnasizmi Türk edebiyatına tanıtan
kişidir. Tamat (şiir), Tiryaki Sözleri (özdeyiş), Hac Yolunda, Avrupa Mek-
tupları, Suriye Mektupları, Afak-ı Irak (gezi yazısı-mektup); Evrak-ı Eyyam,
Nesr-i Harp, Nesr-i Sulh (makale); Körebe, Yalan (tiyatro) sanatçının başlı-
ca eserleridir.

82