Page 16 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 3.Ünite

3. Ünite

Saf şiirin Türk edebiyatındaki öncüleri Ahmet Haşim ve Yahya Kemal Beyatlı’dır. Bu şairler, sanat
için sanat anlayışıyla şiire özgü düşsel bir âlem kurmuştur. Daha sonra Necip Fazıl Kısakürek, Ahmet
Hamdi Tanpınar, Ahmet Muhip Dıranas, Ziya Osman Saba, Yaşar Nabi Nayır ve Cahit Sıtkı Tarancı gibi
şairler saf şiir anlayışını sürdürmüştür.
Ahmet Haşim, saf şiir anlayışıyla yazdığı Merdiven şiirinde imgelerden yararlanmış, betimleyici bir
anlatım tutumu sergilemiştir:
Sular sarardı... yüzün perde perde solmakta
Kızıl havaları seyret ki akşam olmakta...

Eğilmiş arza, kanar, muttasıl kanar güller
Durur alev gibi dallarda kanlı bülbüller
Sular mı yandı, neden tunca benziyor mermer?

Metni Anlama ve Çözümleme

1. “Eteklerinde güneş rengi bir yığın yaprak” dizesiyle anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız.
2. Merdiven adlı şiiri saf şiir anlayışına göre değerlendiriniz.

3. Şiirde sembolizm akımının etkilerini değerlendiriniz.
4. Fecriati Topluluğu’nun sanat anlayışının metne etkilerini değerlendiriniz.

5. Şiirin dil ve anlatım özelliklerini belirleyiniz.

Etkinlik

a. Merdiven adlı metinle ilgili eleştiri yazıları bulup okuyunuz.
b. Okuduğunuz eleştiri yazılarını kendi yorumlarınızla karşılaştırınız.

Şairin Biyografisi

Ahmet Haşim (1884-1933): Bağdat’ta doğdu. Babasının Arabistan
vilayetlerindeki görevi nedeniyle düzensiz bir ilköğrenim gördü. Annesi-
nin ölümü üzerine babasıyla İstanbul’a geldi. Mekteb-i Sultanide (Galata-
saray Lisesi) okudu. Reji İdaresinde çalıştı. Bir süre hukuk okudu. Fransız-
ca, edebiyat, estetik ve mitoloji öğretmenliği; çevirmenlik yaptı. Düyun-u
Umumiye İdaresinde çalıştı. Dönemin gazetelerinde yazıları yayımlandı.
Fecriati Topluluğu’nun en çok tanınan şairi Ahmet Haşim, topluluk
dağıldıktan sonra da topluluğun ilkelerine bağlı kaldı. Modern Türk şiiri-
nin kurucularından sayılan sanatçının şiirlerinde sembolizm ve empres-
yonizm (izlenimcilik) akımlarının etkisi hâkimdir. Şiirlerini aruz ölçüsü ile
yazan sanatçı, genellikle serbest müstezat nazım şeklini kullandı. Şiirde
müzikaliteye ve anlam kapalılığına önem verdi. Ağırlıklı olarak aşk, ölüm,
tabiat gibi temaları işleyen sanatçının şiirlerinde gün batımı, akşam, kı-
zıllık, sonbahar sarısı baskındır. Şairin birçok şiirine yansıyan hüzünlü,
Ahmet Haşim
(1884-1933) karamsar yapısının oluşmasında küçük yaştayken annesini kaybetmesi-
nin etkisi olduğu söylenir. Merdiven, Bir Günün Sonunda Arzu ve O Belde
sanatçının ünlü şiirlerindendir. Göl Saatleri, Piyale (şiir); Bize Göre (fıkra),
Gurebahane-i Laklakan (deneme), Frankfurt Seyahatnamesi (gezi yazısı)
başlıca eserleridir.

84