Page 13 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | 3.Ünite
P. 13

Şiir



                                     Metinde Geçen Bazı Kelime ve Kelime Grupları
                âsumân: Gökyüzü.                               neşîde: Şiir.

                bâd: Yel, rüzgâr.                              per: Kanat, kuş tüyü.
                berf: Kar.                                     pervâz: Uçma, uçuş.

                berk: Yaprak.                                  pûyân: Koşan.
                cenâh: Kanat.                                  revân: 1. Akan, giden. 2. Can, ruh.

                dest: El.                                      rîşe: Saçak, püskül.
                efgaan: Acı ile haykırma, inleme.              riyâz-i melekût: Meleklerin bahçeleri, saltanat
                elhân: Nağmeler, ezgiler.                        bahçeleri.
                                                               rîzân: Dökülen, akan.
                eyyâm-ı nev-bahâr: İlkbahar günleri.
                                                               samt: Susma.
                ezhâr: Çiçekler.
                ferdâ: Yarın.                                  sefîd: Ak, beyaz.
                                                               sehâb: Bulut.
                gaaib eylemek: Kaybetmek.
                                                               semen: Yasemin.
                girîzân: Kaçan.
                gunûde: Uyumuş, uyuklamış.                     ser-te-ser: Baştan başa.
                                                               sû: Taraf, yan.
                hadîka: Bahçe.
                                                               sürûd: Şarkı, türkü.
                hamûş: Susmuş, sessiz.
                kebûter: Güvercin.                             sütre: Perde, örtü.
                                                               şâh-sâr: Ağaçlık, koruluk.
                kerem: 1. Soyluluk. 2. Cömertlik, bağış.
                                                               şeydâ: Aşktan aklını kaybetmiş, şaşkın.
                kulûb: Kalpler.
                lâne: Yuva.                                    şitâ: Kış.
                                                               şükûfe: Çiçek.
                lerzân: Titrek, titreyen.
                                                               ter: 1. Islak. 2. Taze.
                lerze: Titreme, titreyiş.
                mâi: Mavi.                                     tûde: Yığın, küme.
                                                               tuyûr: Kuşlar.
                mezâmîr: Makamla okunan Zebur sureleri.
                                                               zılâl: Gölgeler.
                mürde: Ölü, ölmüş.
                mürgaan: Kuşlar.

                  Metin ve Türle İlgili Açıklamalar

                  Elhan-ı Şita, Cenap Şahabettin’in en ünlü şiiridir. Şiirlerinde güzellik arayışı içinde olan sanatçı, zen-
               gin çağrışımlarla süslediği Elhan-ı Şita’da betimleyici bir anlatım tutumu sergilemiştir. Şiirde betim-
               lenen tabiat ve tabiattaki varlıklar, bir dekor unsuru olarak değil işlevsel olarak kullanılmıştır. Bahara
               ve kışa ait unsurlarla verilen tezat, âdeta hayal-gerçek çatışmasını aksettirir. Şiirde cümledeki anlamın
               dize ya da beyitte tamamlanmayıp sonraki dizelere geçmesi görülür:
                  Bir beyaz lerze, bir dumanlı uçuş,
                  Eşini gaaib eyleyen bir kuş
                         gibi kar

                  Geçen eyyâm-ı nev-bahârı arar.



                                                                                                            81
   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18