Page 25 - Türk Dili ve Edebiyatı 9 | 3.Ünite

Şiir

Konularına Göre Şiir Türleri

Lirik Şiir: Aşk, tabiat, özlem, gurbet, vatan, din, ölüm gibi konularda duyguların dile getirildiği,
coşkulu bir anlatımın kullanıldığı şiirlerdir. Adını Eski Yunan’da şairlerin şiirlerini söylerken kullandık-
ları “lir” adı verilen müzik aletinden almıştır. Türk edebiyatında koşma, semai, varsağı, ağıt, mersiye,
ilahi, münacat gibi nazım şekilleri ve türleri lirik şiire örnektir.

Örnek
Değirmen misali döner başım
Sevda değil bu bir hışım
Gel gör beni darmadağın
Tel tel çözülüp kalmışım.
Yâr yâr
Canımın çekirdeğinde diken
Gözümün bebeğinde sitem var.
Bedri Rahmi Eyüboğlu

Epik Şiir: Savaş ve kahramanlık konularını coşkulu bir anlatımla işleyen şiirlerdir. Destanlar epik şiir
türündedir. Epik kelimesi Yunanca destan anlamına gelen “epope” kelimesinden gelmiştir. Halk ede-
biyatında koçaklama, destan, varsağı gibi nazım biçimleri ve türleri epik özellikler göstermektedir.

Örnek
Atlarımız aldan, kırdan, yağızdan,
Akıncılar kopmuş, gelmiş Oğuz’dan...
Küçüklü büyüklü hep bir ağızdan,
Evrence söylenir türkümüz bizim.
Bekir Sıtkı Erdoğan
Satirik Şiir: Kişilerin ve toplumun aksayan yönlerini eleştirel şekilde ele alan şiirlerdir. Kişi, olay
ya da durumlar; iğneleyici sözlerle, alaylı ifadelerle eleştirilir. Satirik şiir; halk edebiyatında taşlama,
divan edebiyatında hicviye (hiciv), Batı etkisindeki Türk edebiyatında ise yergi adını almıştır.
Örnek
Dost düşman önümde yürür
Bilmedim asıl dostu
Dostların canıma kastı

Beni dostlarım öldürür.
Ahmet Tufan Şentürk

Didaktik Şiir: Bir düşünceyi aktarmak veya belli bir konuda öğüt, bilgi, ders vermek amacıyla öğre-
tici nitelikte yazılan şiir türüdür. Didaktik kelimesi Yunanca öğretici anlamına gelen “didaktios” kelime-
sine dayanmaktadır. Daha çok dinî, ahlaki, felsefi, sosyal konularda yazılır. Manzum hikâyeler, fabllar
didaktik özellik gösterir.
Örnek
Gönülce düş bir yola,
Bir gönülce kapı aç!
Sen sen ol, verme mola,
Senden kurtul, sana kaç!
Feyzi Halıcı

93