Page 2 - Türk Kültür ve Medeniyet Tarihi 11 | 1.Ünite

1. Ünite

A) İLK TÜRK DEVLETLERİNDE DEVLET TEŞKİLATI

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

1. Geçmişteki bilgilerinizden yararlanarak devletin tanımını yapınız?
2. Devlet ile millet arasında nasıl bir ilişki olmalı? Düşüncelerinizi söyleyiniz.
3. Aşağıdaki görselleri inceledikten sonra geçmişten günümüze devlet yönetiminde etkili
olan meclisler hakkındaki düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Görsel 1.1: Kurultay (Temsilî) Görsel 1.2: Türkiye Büyük Millet Meclisi

1.1. İlk Türk Devletlerinde Yönetim Anlayışı

“Ey Türk milleti!
Üstte mavi gök çökmedikçe,
Altta yağız yer delinmedikçe,
Senin ilini ve töreni kim bozabilir...”
Muharrem Ergin, Orhun Abideleri, s. 73

İlk Türk devletlerinin yönetim anlayışını, Türklerin yaşadıkları coğrafyanın şartları, kut an-
layışı ve Türk Cihan Hâkimiyeti anlayışı şekillendirmiştir.
Konargöçer yaşam tarzı, Türk-
lerin teşkilatçılık anlayışını ve ba-
ğımsız yaşama duygusunu gelişti-
rerek kadim bir Türk kültürünün
ortaya çıkmasını sağlamıştır.
Orhun Yazıtları’nda ifade edil-
diği gibi törelerine ve devletlerine
sahip çıkan Türkler, Asya’dan Av-
rupa’ya, Avrupa’dan Afrika’ya kadar
olan geniş bir coğrafyada devlet
kurmayı başarmışlardır.
Türk devletlerinde siyasi ve hu-
kuki düzen, ok ve yay münasebetine
göre belirlenmiştir (Görsel 1.3). Oğuz-
larda, Oğuz Kağan’ın büyük oğul-
ları Bozoklar, küçük oğulları Üçok-
lar’dan üstün sayılırdı. Bu üstünlük,
Üçoklar’ın Bozoklar’a bağlılıklarını
Görsel 1.3: Oğuz Kağan’ın oğullarına ok ve yay vermesi (Temsilî) bildirmesiyle de açıklanabilir.

12