Page 9 - Biyoloji 10 | 1.Ünite
P. 9
MİTOZ VE EŞEYSİZ ÜREME
Mitoz dört evrede gerçekleşir:
a Profaz
a Metafaz
a Anafaz
a Telofaz
Profaz
Profaz başlangıcında kromatin iplikler katlanıp kısalarak ve sıkıca kıvrılarak tek tek görülebilen kro-
mozom hâlini almaya başlar. Çekirdekçikler kaybolur. Çekirdek zarı ve endoplazmik retikulum parçalan-
maya başlar. Mitotik iğ iplikleri oluşur. Hayvan hücrelerinde iğ iplikleri sentrozom tarafından oluşturulur.
İğ ipliklerinin bazıları kromozomların kinetokorlarına bağlanırken bazıları da doğrudan karşılıklı sentro-
zomlara bağlanır. Her bir kromozom sentromer bölgelerinden birbirine tutunmuş özdeş iki kromatitten
oluşur. Kromozomlardaki kromatitlerin her biri bir kinetokora sahiptir. Kinetokorlara tutunan iğ iplikleri
kromozomları ileri geri hareket ettirir.
Sentrozoma sahip olan hücrelerde interfazda eşlenen sentrozomlar, aralarındaki mikrotübüllerin
uzamasıyla birbirinden uzaklaşır ve zıt kutuplara doğru gider (Görsel 1.6 a). Profaz sonuna doğru çekir-
dek zarı parçalanır.
Kromozom
Görsel 1.6 a: Hayvan hücresinde profaz başlangıcı ve sonu
Profazda meydana gelen olaylar, bitki hücrelerinde hayvan hücrelerine göre farklılıklar gösterir.
Bunlardan biri mitotik iğ ipliklerinin oluşumunda görülür. Bitki hücrelerinde sentrozom olmadığı için iğ
ipliklerini mikrotübül organize edici bölge oluşturur (Görsel 1.6 b). İğ ipliklerinin oluşumlarındaki farklılık
görevlerini değiştirmez.
Kromozom
Görsel 1.6 b: Bitki hücresinde profaz başlangıcı ve sonu
BİYOLOJİ 10
21