Page 14 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

İNSAN FİZYOLOJİSİ
Alyuvarlar için enerjinin kaynağı anaerobik yolla laktik asite dönüştürülen glikozdur. Alyuvarların çekir-
deği ve organeli olmadığı için ortalama 120 günlük ömürleri vardır. İşlevini yitiren ya da yaşlanan alyuvarlar
dalakta ve karaciğerde parçalanır.

Akyuvarlar (Lökositler/Beyaz Kan Hücreleri): Vücudu çeşitli enfek-
siyonlara ve toksik maddelere karşı korur. Savunma sisteminde görev
3
alır. Yetişkin bir insanda akyuvar (Görsel 1.4.11) sayısı 1mm kanda
ortalama 4-10 bin arasında değişir. Çocuklarda akyuvar sayısı yetiş-
kinlere oranla fazla olabilir.
Akyuvarların sayısı, herhangi bir doku ve organda enfeksiyon
oluştuğunda artar. Akyuvarlar, kısmen kemik iliğinde kısmen de ba-
demcik, dalak gibi lenf dokusunda üretildikten sonra ihtiyaç duyulan
dokuya kanla taşınarak işlevini gerçekleştirir (Görsel 1.4.12). Akyu-
varların yaşam süresi, çeşitlerine göre birkaç saatten birkaç güne kadar Görsel 1.4.11: Akyuvarlar
değişebilir.

1 Akış yönü
2 3 5
4

Akyuvar Alyuvar

1. Tutunma
2. Yuvarlanma
3. Aktivasyon
4. Yapışma
5. Dokuya göç etme
Bakteriler
Görsel 1.4.12: Akyuvarların kılcal damarlardan geçişi

Akyuvarlar, vücudun savunmasında iki şekilde görev alır. Bazı akyuvarlar enfeksiyon etkenlerini fagosi-
tozla doğrudan yok eder. Bazıları ise enfeksiyon etkenlerine karşı antikor denilen özel proteinler sentezler.
Akyuvarların çeşidi çoktur. Akyuvarlar diğer kan hücrelerinden farklı olarak çekirdeğe sahiptir. Akyuvar
çeşitlerinden olan B ve T lenfositler vücudun savunmasında görev alır. Timus bezinde olgunlaşan T lenfo-
sitler doğrudan mikroorganizmalara saldırırlar (bk. Hücresel bağışıklık). Kemik iliğinde olgunlaşan B len-
fositler ise bakteri ve virüse karşı antikor sentezleyerek onları etkisiz hâle getirir (bk. Humoral bağışıklık).

118