Page 15 - Biyoloji 11 | 1. Ünite

Kan Pulcukları (Trombositler): Kemik iliğinde oluşan megakaryosit denilen hücreler parçalanarak
trombositleri oluşturur. Parçalanmış hücre parçacığı olduğu için trombositlerin çekirdekleri yoktur.
1mm kanda ortalama 150-300 bin kadar trombosit bulunur. Trombositler yaklaşık her on günde bir
3
yenilenir. Trombositler, kan pıhtılaşmasını başlatmada önemli rol oynayarak küçük yaralanmalarda
kan kaybını önler.
Bir damarın duvarı zarar gördüğünde pıhtılaşma başlar. Pıhtılaşmada trombositler yapışkan küme-
ler hâlinde zarar gören bölgeye kısa sürede tutunup açıklığı kapatır. Buna trombosit tıkacı denir.
Ayrıca trombositler, aktifleştirici maddelerle protrombini aktif trombin hâline getirir. Trombin ise
plazma proteinlerinden fibrinojeni ipliksi yapıdaki aktif fibrin hâline dönüştürür. Fibrin molekülleri
kalın bir ağ oluşturarak kan hücreleriyle hasarlı bölgeyi tıkar (Görsel 1.4.13).

Hasarlı
kan damarı

Kan pulcukları Alyuvarlar
Pıhtı
Fibrin

Trombositler Doku faktörleri
Ca +2 Ca +2

Pıhtılaşma faktörü

Protrombin Trombin

Fibrinojen Fibrin
Önemli !
Görsel 1.4.13: Kesilen damarda pıhtı oluşması K vitamini, kan pıhtılaşmasında
Kanda kanın pıhtılaşmasını sağlayan birçok maddenin yanı sıra yeterin- görevli protrombinin karaciğerde
ce Ca iyonunun da bulunması gerekir. Pıhtılaşma faktörleri denilen orga- sentezi için gereklidir. K vitamini
+2
nik moleküllerden birinin eksik olması kanın pıhtılaşma süresini olumsuz eksikliğinde protrombin sentez-
lenemediği için kanama eğilimi
etkileyebilir.
X kromozomuna bağlı kalıtılan hemofili hastalığı çeşitlerinde kanın pıh- artar.
tılaşmasından sorumlu faktörlerden bazıları eksik ya da yanlış sentezlen-
mektedir. Hemofili hastalarında uzun süren kanama görülür.
119