Page 50 - Biyoloji 12 | 3.Ünite
P. 50

3.3.2. ÇİÇEKLİ BİTKİLERDE DÖLLENME,

                                                       TOHUM VE MEYVE OLUŞUMU


                                               Döllenme
                                               Tozlaşmayla dişi organın tepeciğine taşınan polen, nemli ve yapışkan
                                               olan tepeciğin üzerinde çimlenir. Polenin yapısında bulunan tüp çekir-
                                               deği, dişicik borusunun içine doğru uzanarak polen tüpünü oluşturur
                                               (Görsel 3.87). Bu tüpün içine alınan generatif hücre, polen tüpünde
                                               ilerlemeye  başlar.  Generatif  hücre,  polen  tüpünde  ilerlerken  mitozla
                                               bölünür ve iki sperm oluşturur. Yumurtalığa doğru uzanan polen tüpü,
                                               tohum taslağının mikropil denilen açıklığından geçer ve sperm çekir-
                                               deklerini embriyo kesesine aktarır.










                        Polen dişicik te-  Tüp çekirdeği  Generatif çekirdek
                        pesindeki nemi    mitozla polen  polen tüpü içerisinde
                        emer.             tüpünü oluştur-  mitozla spermleri             Polen tüpü
                                          maya başlar.   oluşturur.
                                          Generatif
                                          çekirdek polen
                                          tüpü içerisine
                                                                                      Spermler polen
                                          geçer.                                      tüpü içinde ilerleyerek
                                                                                      embriyo kesesine
                                                                                      ulaşır.


                                                  Görsel 3.87: Polen tüpü oluşumu
                                               Spermlerden birinin yumurtayı dölleyerek 2n kromozomlu zigotu oluş-
                                               turmasına döllenme denir. Döllenme sonucu oluşan zigotun gelişme-
                                               siyle bitki embriyosu meydana gelir. Diğer sperm ise embriyo kesesinin
                                               merkezinde yer alan iki polar çekirdek ile birleşerek triploit (3n kromo-
                                               zomlu) çekirdeği oluşturur. Triploit çekirdek, tohumda besin maddeleri-
                                               ni depo eden endospermi (besi doku) oluşturur. İki sperm çekirdeğinin
                                               embriyo kesesindeki farklı çekirdeklerle birleşmesi çift döllenme ola-
                                               rak adlandırılır (Görsel 3.88).
                                                                   Spermlerin           Çift döllenme
                                                                   yumurta ve            sonucu ve
                                           Spermlerin
                                                                     polar                zigot ve
                                            embriyo                çekirdekleri           triploit
                                            kesesine               döllemesi             çekirdeğin
                                              girişi
                                                                  (çift döllenme)        oluşması


                                                                                                     Triploit
                                                                                                     çekirdek
                                                                                                     Zigot



                                                    Görsel 3.88: Çift döllenme


       3. ÜNİTE  178
   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55