Page 12 - Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi | 1.Ünite

Nasyonal sosyalist sistemin Almanya’daki uygulayı-
cısı olan Nazi Partisi, 1918’de Alman İşçi Partisi olarak
kurulmuş ve kısa süre sonra partinin adı Alman Sosya-
list İşçi Partisi (NSDAP) olarak değiştirilmiştir. Bu yeni
partinin Nazizm olarak adlandırılan programı, totaliter
bir özelliğe sahiptir. Nazizme göre bireyin hayatındaki
her şeyden yönetim sorumludur. Zararlı kitapların ve
yoz sanatın imhası esastır. Alman ırkı üstün kabul edilir
ve ırklar arası evlilikler yasaktır.
Almanya’da yaşanan silahlı çatışma ortamı netice-
sinde Nazi Partisi meclise girmiş, devamında yaşanan
hükûmet bunalımıyla 1933’te Adolf Hitler (Görsel 1.6) Görsel 1.6: Adolf Hitler
başbakanlığa getirilmiştir. Hitler, bir müddet sisteme do-
kunmamış, kendi kadrolarını devlet kademelerine getirmiştir. Sonrasında demokratik kurumların işlev-
selliğini yıkarak nasyonal sosyalizm düzenini yerleştirmiştir.
Nazi Partisi, siyasetini üç temel esas üzerinden belirlemiştir.
• Temelde Alman ırkını üstün saymak,
• Çingene, Yahudi ve komünistlerin Almanya’daki varlığına son vermek,
• Versay Antlaşması’nın onur kırıcı etkilerini yok etmek,
Nazizm, kitleleri peşinden sürüklemede faşizmin “Devlet ideal ve ebedîdir.” anlayışı yerine “üstün ırk”
kavramını ön plana çıkarmıştır.

1.2 SSCB’NİN KURULMASININ ORTA ASYA TÜRK TOPLUMLARINDA
MEYDANA GETİRDİĞİ DEĞİŞİM

I. Dünya Savaşı başladığında sosyal ve ekonomik yapısı kötüleşen Rusya’da 24 Şubat 1917’de 200
bin işçinin katıldığı grevi bastırmak için gelen askerlerin de greve katılmasıyla bakanlar ve generaller tu-
tuklanmaya başlandı. 8 Mart 1917’de yeniden bir halk hareketiyle işçi ve askerler yönetimi ele aldı. 1917
Mart’ında Çar ll. Nikola tahttan ayrıldı ve yerine Devrimci Hükûmet (Geçici Hükûmet) kuruldu. Devrimci
Hükûmet içerisindeki Bolşevikler, “barış, ekmek ve toprak” sloganıyla yaptıkları hükûmet içi bir darbeyle
Menşevikleri bertaraf ederek iktidarı ele geçirdi. 3 Mart 1918 tarihli Brest Litowsk (Birest Litovsk) Antlaş-
ması ile Bolşevik Rusya l. Dünya Savaşı’ndan çekildi.
Sovyet Rusya 1917-1939 yılları arasında göreli güçsüzlük döneminde Avrupa’da barışın yerleşmesi
için uğraştı. Bu dönemde Sovyet Rusya ideolojik hedeflerine siyasi hedeflerinden daha çok önem verdi-
ğinden tarafsızlık ve saldırmazlık politikasını izledi. Ayrıca ihtilal içinde ihtilal yapan Lenin, azınlıkların da
desteğini alabilmek için selfdeterminasyon politikasını benimsediklerini ilan etti. Bu vaat Rusya’daki Müs-
lüman toplumunda önemli miktarda Bolşevik taraftarının ortaya çıkmasına neden oldu.
Lenin’in 1924’te ölümüyle iktidara gelen Stalin
-namıdiğer Koba- sosyalizmi daha etkili kılmak için BOLŞEVİK-MENŞEVİK
çeşitli politikalar uygulamaya koydu. Kolhozların
kurulması da bunlardan biriydi. Bu kolektif devlet
çiftliklerinin kurulmasının temel nedeni, Sovyet nü- Bolşevikler, Rus Sosyal Demokrat İşçi
fusunun %70’inin çiftçilerden oluşmasıydı. Kolhoz Partisinde Lenin’in önderlik ettiği gruptur.
uygulaması kapsamında yapılanlar şöyle sıralana- 1903’teki parti kongresinde etkili olan ve ço-
bilir: ğunluğu ele geçiren bu gruba Bolşevik (ço-
• Özel mülkiyete son verilerek kamu mülkiyeti ğunlukta olanlar), Batı Avrupa tarzı sosyal de-
getirildi. mokrasiyi savunan azınlıkta kalan gruba ise
• Bütün köylülerin kolhozlarda toplanması Menşevik (azınlıkta olanlar) denmiştir.
sağlandı.

22