Page 13 - Coğrafya 9 | 2.Ünite
P. 13
coğrafi uygulama
Aşağıdaki görsellerde iki farklı kırsal yerleşme verilmiştir.
Görsellerden faydalanarak aşağıdaki soruları cevaplandırınız.
1. Yerleşmelerin kurulduğu yerleri yeryüzü şekilleri açısından karşılaştırınız.
2. Yerleşme dokusunun oluşmasında etkili olan doğal ve beşerî unsurları yazınız.
3. Yerleşmelerde yaşayan kişilerin yürüttükleri ekonomik faaliyetler neler olabilir? Yazınız.
2. ŞEHİR YERLEŞMELERİ
Şehir; fiziki, ekonomik ve sosyal nitelikleri açısından
kırsal yerleşmelerden farklıdır. Herhangi bir yerleşim biri-
minde sanayi, ticaret, turizm ve bankacılık gibi tarım dışı
faaliyetlerin gelişmesine bağlı olarak çeşitli fonksiyon-
lar oluşmaya başlar. Şehirler, birden fazla fonksiyonun
bir arada yürütülmesine bağlı olarak çok sayıda insana iş
imkânı sağlar. Bu nedenle şehirlerde nüfus sayısı ve yo-
ğunluğu fazladır. Çalışanların büyük çoğunluğu sanayi,
ticaret, eğitim, sağlık, ulaşım gibi tarım dışı faaliyet alan-
larında çalışır. Şehirler, içinde yaşayan insanların ihtiyaç- Görsel 2.22: Şehir yerleşmesi (Antalya)
larının tamamına yakınını karşılarken çevresi ile etkileşim
hâlinde olup çevresine çeşitli hizmetler sunar.
Şehir yerleşmelerinde binalar kırsal alanlardaki bina-
lara göre daha sık, çok katlı ve sayıca fazla olup genellikle
belli bir plana göre inşa edilmiştir (Görsel 2.22).
İklim ve yeryüzü şekillerinin tarıma elverişli olduğu
alanlardaki bazı yerleşmeler gelişerek zamanla şehirlere
dönüşmüştür. Tarımsal alanda kullanılan tarım aletleri ve
makineler işsizliğe neden olmuş ve daha büyük yerleşim
yerlerine göçü hızlandırmıştır. Ayrıca ürünlerin pazarlan-
ması için yapılan çalışmalar ile bazı tarım ürünlerinin sa-
nayi ham maddesi olarak değerlendirilmesi, verimli tarım
alanları yakınlarında bazı yerleşmelerin şehir hâlini alma- Görsel 2.23: Tarım şehri (Torbole-İtalya)
sını sağlamıştır (Görsel 2.23).
BEŞERÎ SİSTEMLER 161