Page 54 - Coğrafya 9 | 1.Ünite
P. 54
1. ÜNİTE || DOĞAL SİSTEMLER
Kara ve Denizlerin Isınma Farkı ve Dağılımı
Kara ve denizlerin özgül ısıları birbirinden farklıdır. Güneş ışın-
ları, kara üzerinde en fazla bir metre derinliğe kadar etki ederken
denizlerde yaklaşık iki yüz metre derinliğe kadar etkide bulunur.
Bu nedenle karalar daha çabuk ısınır ve daha erken soğur. Deniz-
ler ise daha yavaş ısınır ve daha geç soğur. Bu durumun etkileri
şunlardır:
• Yeryüzünde, yıl içinde en düşük ve en yüksek sıcaklık değerleri
karalar üzerindedir.
• Denizden esen rüzgârlar yaz mevsiminde serinletici, kış mevsi-
minde ılıtıcı etki yapar.
• Kuzey Yarım Küre’de karalar üzerinde sıcaklık ortalaması tem-
BİLGİ KUTUSU muz ayında en fazlayken ocak ayında en azdır. Denizlerde ise sı-
caklık ortalaması ağustos ayında en fazlayken şubat ayında en
azdır.
Yarım kürelerde Ekva-
• Kıyı kesimlerde, deniz etkisi nedeniyle yıllık sıcaklık farkı iç ke-
tor’dan kutup yönüne doğru
hareket eden okyanus simlere göre daha azdır.
akıntıları, okyanus kıyıla- Okyanus Akıntıları
rında sıcaklığı artırır. Kutup
Okyanuslarda çeşitli nedenlerle oluşan ve geniş bir kıyı kesimini
bölgesinden Ekvator yönü-
etkisi altına alan su hareketlerine okyanus akıntıları denir. Ok-
ne doğru hareket eden ok-
yanus akıntıları, geldiği yerin sıcaklık özelliklerini ulaştığı kıyılara
yanus akıntıları ise okyanus
taşır. Bu yönüyle özellikle okyanus kıyılarında sıcaklığı belirleyen
kıyılarında sıcaklığı azaltır.
önemli etkenlerdendir. Dünya üzerinde etkili olan başlıca okyanus
akıntıları aşağıdaki haritada gösterilmiştir (Harita 1.20).
Harita 1.20: Başlıca okyanus akıntıları haritası
100
ı ı| |ı ı
