Page 58 - Coğrafya 9 | 1.Ünite
P. 58
1. ÜNİTE || DOĞAL SİSTEMLER
Yeryüzünde belirli bir alandaki sıcaklığın mevsimlere göre de-
ğişmesi o alanda termik kökenli mevsimlik basınç alanlarının oluş-
masına neden olmuştur (Harita 1.21-22).
Basra
TAB
Harita 1.21: Temmuz ayı Basra termik alçak basınç alanı Sibirya TYB
Harita 1.22: Ocak ayı Sibirya termik yüksek basınç alanları
Dinamik Etkenler
Dünya’nın ekseni etrafındaki hareketi sırasında atmosfer Dünya
ile birlikte döner. Dünya’nın ekseni etrafında hızla dönüşü, Ekvator
ve kutup çevreleri arasında oluşan hava akımlarının yönünü sap-
maya uğratır.
Sapmanın yönü, Dünya’nın ekseni etrafındaki dönüş yönüne
bağlı olarak gerçekleşir. Sapmaya uğrayan hava akımları 30° kuzey
ve 30° güney enlemlerinde yıl boyu alçalıcı hava hareketi yapar ve
yüksek basınç alanları oluşur. 60° kuzey ve 60° güney enlemlerinde
ise yıl boyu yükselici hava hareketi yapar ve alçak basınç alanları
Görsel 1.57: Dinamik basınç oluşur. Bu basınç alanları, eksen hareketinden dolayı oluştuğu için
alanları dinamik basınçlar olarak isimlendirilir (Görsel 1.57).
Hızlı Tur
Türkiye’de ocak ayında Sibirya soğukları, temmuz ayında ise çöl
sıcakları kavramları sıklıkla kullanılmaktadır. Bu kavramların mev-
simlere göre farklılık göstermesinin nedenleri nelerdir? Görüşleri-
nizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
104
ı ı| |ı ı
