Page 68 - Coğrafya 9 | 1.Ünite
P. 68

1. ÜNİTE || DOĞAL SİSTEMLER



                                                 Yoğuşma

                                                 Doymuş hava kütlesinde, içerisindeki nemin, sıvı ya da katı hâle
                                               dönüşürek gözle görülebilir hâle gelmesi durumuna yoğuşma denir.
                                                                       Yoğuşma türleri, gerçekleştiği yere ve su
                       Kara sisleri             Yamaç sisleri
                                                                    buharının  katı  ya  da  sıvı  hâle  dönüşmesi
                                                                    durumuna göre çeşitli isimler alır:

                                                                       Sis: Hava kütlesi kendisinden daha soğuk
                Nemli hava                                          bir yüzeye temas ettiğinde sıcaklığı düşer.
                                                                    Sıcaklığın azalmasına bağlı olarak hava küt-
                       Soğuk yeryüzü     Deniz                      lesinin maksimum nem miktarı azalır. Böy-
                                                                    lece  hava  kütlesi  yoğuşarak  gözle  görülür
                      Cephe sisleri               Kıyı sisleri      hâle  gelir.  Havada  asılı  kalabilen  su  dam-
                                  Cephe                             lacıklarından  oluşan  bu  yoğuşma  ürünü-
                                                                    ne sis denir. Sisler oluşturdukları alanlara
               Sıcak hava      Soğuk hava                           göre farklı isimler alır (Görsel 1.64).
                                         Sıcak  Soğuk  Soğuk  Sıcak    Bulut: Hava kütlesinin yerden yüksekte
                                         deniz  kara  deniz  kara
                                                                    yoğuşmasıyla bulut oluşur. Oluşma yüksek-
                                                                    liğine göre üçe ayrılır:
               Görsel 1.64: Oluştukları alanlara göre sis türleri






                                                                       Alçak Bulutlar: Yere yakın (0-2 km) se-
                                                                     viyede oluşan ve bir tabaka gibi gökyüzünü
                                                                     kaplayan bulut türüdür (stratüs). Genellik-
                                                                     le yağış bırakır. Yağışlar uzun süren çisenti
                                                                     şeklindedir (Görsel 1.65).
                Görsel 1.65: Stratüs bulutu




                 Orta  Yükseklikte  Bulutlar:  Orta  yük-
               sekliklerde (2-6 km) yerden yukarı doğru
               yükselen  hava  kütlelerinin  oluşturduğu
               bulut  türüdür  (kümülüs).  Yoğuşma  belli
               bir yükselti seviyesinden itibaren başladığı
               için alt kısmı düz, üst kısımları pamuk yı-
               ğınları şeklinde görülen kümeler biçimin-
               deki bulutlardır. Bu bulutlar kısa süreli sa-                   Görsel 1.66: Kümülüs bulutu
               ğanak yağış meydana getirir (Görsel 1.66).




                                                                      Yüksek Bulutlar: Yükseklerde (6-12 km)
                                                                    nemin çok azalması ve sıcaklığın çok düşmesi
                                                                    nedeniyle  buz  kristallerinden  oluşan,  beyaz
                                                                    ve ince tüyler şeklinde görülen bulut türüdür
                Görsel 1.67:  Sirrüs bulutu                         (sirrüs). Yağış oluşturmaz (Görsel 1.67).






                                                          114
                                                       ı ı|      |ı ı
   63   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73