Page 62 - Felsefe 10 | 3.Ünite

3. ÜNİTE

Uygulama

Uygulama

Sanatsal duyarlılık; herhangi bir sanatsal ürünü fark etme, değerlendirme ve değer verme
olarak anlaşılabilir. Bunun için belli bir bilgi birikimi ve estetik bir yönelişin de olması gere-
kir. Aşağıdaki metni sanat ve duyarlılık bağlamında okuyup metinden hareketle verilen soruları
cevaplayınız.

DOĞA GÜZELLİĞİ VE SANAT GÜZELLİĞİ SORUNU
Genellikle düşünür ve estetikçiler, doğa güzelliği ile sanat güzelliği arasında kesin sınırlar
çiziyorlar ve sanat güzelliğini doğa güzelliğine üstün tutuyorlar. Kimileri daha da ileri gidip
doğa güzelliğini kavramanın ancak sanat güzelliği ile eğitsel bir yetişmeden sonra olanak ka-
zanabileceğini öne sürüyorlar. Sözgelişi resimde romantizmin büyük ustası Eugene Delacroix
[Yucin Delekroy (1798-1863)], “Biz romantik olduktan sonra dağlar güzelleşti.” ya da roman-
cı Oscar Wilde [Oskar Vayıld (1851-1900)] “Dorian Gray'in Portresi” adlı yapıtında “İngiliz
ressamları, Thames'i (Tems) sisli olarak gösterdiği günden beri Thames üzerinde gerçekten sis
vardır.” derken sanatın bizi doğaya, doğa güzelliğine götürdüğünü sanatın bizi doğa güzelli-
ğini kavramada eğittiğini dile getirmek isterler. Dağlar, elbette romantikler dağları resmetme-
den önce de güzeldi. İngiliz ressamları Thames'i sisli resmetmeden önce de Thames üzerinde
sis vardı. Ama insanlar, romantiklerin yapıtlarında dağların güzelliğini ve İngiliz ressamlarının
resimlerinde Thames'i sisli gördükten sonra doğada bu güzellikleri fark etmişlerdir. Buna göre
doğa güzelliği sanat güzelliğine götüren kılavuz olmuyor, tersine sanat güzelliği doğa güzel-
liklerini kavramada kılavuzluk ediyor. Çünkü doğada güzelliği fark edebilmek için belli bir
estetik tavra ulaşmak gerekir; bu tavrı ise insan ancak sanat yoluyla, sanat eğitimiyle elde ede-
bilir. İşte Kant'ın “Doğa, bir sanat yapıtı olarak görüldüğü zaman güzeldir.” sözü bu anlamda
anlaşılmalıdır. Ancak böyle bir estetik tavır içinde doğa, zaman ve mekânla ilgili varlığından,
realitesinden soyulur ve tinsel bir biçim elde eder.
İsmail Tunalı, Estetik

Sorular
1. Sanat yapıtı ile doğa arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

2. “Doğa, bir sanat yapıtı olarak görüldüğü zaman güzeldir.” sözüyle Kant, ne anlat-
mak istemektedir? Açıklayınız.
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................
.................................................................................................................................

130