Page 7 - Felsefe 11 | 3.Ünite

3. ÜNİTE 15. Yüzyıl-17. Yüzyıl Felsefesi

15. YÜZYIL-17. YÜZYIL FELSEFESİNDE ÖNE ÇIKAN GÖRÜŞLER

Her dönemde felsefenin etkilendiği ve etkilediği alanlar bulunur. 15-17. yüzyıl felsefesini de
bilim etkilemiştir. Bu dönem felsefesini açıklayabilmek için öne çıkan hümanizm, bilimsel yöntem,
kartezyen felsefe ve hukuk felsefesi gibi konulara değinilmesi gerekir (Şekil 3.1).

15. YÜZYIL-17. YÜZYIL FELSEFESİNDE ÖNE ÇIKAN GÖRÜŞLER

Hümanizm Bilimsel Yöntem Kartezyen Hukuk Felsefesi
Felsefe

Şekil 3.1: 15. yüzyıl-17. yüzyıl felsefesinde öne çıkan görüşler

Hümanizm
Hümanizm anlayışı, insanı MS 2-MS 15. yüzyıl felsefesinin dogmatik etkisinden uzaklaştıran
ve Antik Yunan felsefesine geri götüren bir düşünüşün sonucudur. Bu geri dönüş, insanı ve evreni
yeniden yorumlama anlamı taşır. Hümanizm bir felsefe değil bir yönelimin adlandırılmasıdır ve
insanı özneleştiren bir çaba içerir. İnsanın merkeze alındığı ve aklının öne çıkarıldığı bir bakış açı-
sıdır. Bu bakış açısı, yeni hayat anlayışı ile insan ve dünya üzerine felsefe yapma isteğinden oluşur.
Hümanizm, ilk olarak bugünkü İtalya’da ortaya çıkmıştır. Bu coğrafyada yapılan çeviri faaliyet-
leri ve Antik Yunan düşüncesine dayanan felsefi arka plan bu çıkışın belirgin nedenleridir.
Felsefeye dair ilk çalışmalar, Floransa’da kurulan Platon Akademisi’nde görülmüştür (Görsel
3.3). Burada Platon’un tüm eserleri çevrilmiş ve Platon felsefesi bütün Avrupa’ya yayılmıştır. Benzer
bir durum da Aristoteles felsefesinde görülmektedir. Aristoteles’le ilgili İbn Rüşd’ün yorumlarına
yönelme Aristoteles düşüncesinin yeniden ele alınmasını sağlamıştır. Bu yönelimin odak noktasını
Aristoteles felsefesinin skolastik anlayıştan ayrıştırılması düşüncesi oluşturmuştur.
Hümanizm düşüncesinde skolastik düşünce tarzı reddedilmiştir. Özellikle kilisenin otorite ola-
rak görülmesine karşı çıkılmıştır. Bazı hümanist düşünürlere göre kilisenin otoritesi ve uygulama-
ları insanları asıl olan inançtan uzaklaştırmıştır. Bu düşünceler, reform düşüncelerine de temel
oluşturmuştur. Hümanizm özellikle sanat alanında kendini göstermiş, yeni düşünceler sanatsal
ürünlerde ifade edilmeye başlanmıştır. Bu dönemle birlikte MS 2-MS 15. yüzyıl felsefesinin geri
plana attığı kuşkucu felsefe yeniden önemli hâle gelmiştir.

Görsel 3.3: Floransa

69