Page 24 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 2.Ünite

Fen Lisesi Biyoloji 11. Sınıf

Bir adaya bırakılan sincap popülasyonu incelendiğinde sincaplar önce
adaya yerleşir, doğum vardır ancak azdır (kuruluş evresi). Sincaplar
ortama uyum sağladıklarında doğum sayısı ve buna bağlı olarak birey
sayısı da artar. Artan birey sayısı alanın daralmasına, besinin azalma-
sına ve rekabete yol açar. Doğum sayısı artışı vardır ancak ölüm sayısı
da artmaya başlar. Doğum ve ölüm oranlarının birbirine yaklaşmasıyla
popülasyon denge hâline ulaşır. Popülasyonların bu şekilde büyümesi
grafik üzerinde S tipi büyüme eğrisi olarak gösterilir (Grafik 2.4).

Birey sayısı Denge evresi

Kuruluş
evresi

Zaman

Grafik 2.4: Popülasyonlarda S Tipi Büyüme Eğrisi

Adaya bırakılan tür, bir çeşit çekirge olsaydı adaya uyum sağlama (ku-
ruluş evresi) gerçekleştikten sonra çok hızlı bir şekilde büyüme ger-
çekleşirdi. Böyle ideal ortamlardaki popülasyonların büyüme hızında
geometrik bir artış (2, 4, 8, 16, …) gözlemlenir. Ancak artan besin kıt-
lığı, rekabet gibi sebeplerle ölümlerde de hızlı bir artış gözlenir. Popü-
lasyonların bu şekilde büyümesi, grafik üzerinde J tipi büyüme eğrisi
olarak gösterilir (Grafik 2.5).

Birey sayısı

Kuruluş
evresi

Zaman
Grafik 2.5: Popülasyonlarda J Tipi Büyüme Eğrisi

274