Page 26 - Fen Lisesi Biyoloji 11 | 2.Ünite

Fen Lisesi Biyoloji 11. Sınıf

2.2.1.3. Popülasyonun Dağılımı

Popülasyonların coğrafik sınırları içerisinde bireylerin yerleşme biçi-
mi popülasyonun dağılımını oluşturur. Çevre ve kaynakların homojen
dağılım göstermemesi bireyin içgüdüsel davranışları gibi sebeplerle
popülasyonu oluşturan bireyler zaman zaman gruplar, sürüler oluştu-
rabilir. Gruplar, popülasyonun diğer üyeleri ile ilişkili dağılım biçimi
sergiler. Popülasyonlarda başlıca 3 tip dağılım şekli görülür:

• Kümeli dağılım
• Düzenli (Tekdüze) dağılım
• Rastgele dağılım

Kümeli dağılım: Popülasyonlarda en yaygın görülen dağılım biçimidir
(Görsel 2.10). Popülasyonu oluşturan bireylerin belirli alanlarda kü-
melenmesi durumudur. Bitkilerde genellikle çevre koşullarının, toprak
yapısının çimlenme ve gelişmeye uygun olduğu alanlarda kümelen-
me görülür. Denizyıldızları kolay besin bulup çiftleşebildiği gelgit ha-
vuzlarında grup oluşturabilir. Sürü içindeki bireyler grup oluşturarak
avlanma, beslenme, savunmada kolaylık sağlarken, gereksinimlerin
karşılandığı çevreden yararlanım oranını da artırır.

Görsel 2.10: Kümeli dağılım örneği
Düzenli (Tekdüze) dağılım: Zorlayıcı çevresel şartlarda bireyler ara-
sında yetersiz kaynaklar için rekabet söz konusu olduğunda görülen
dağılım biçimidir. Bireyler birbirlerine nispeten eşit uzaklıkta bulunurlar
(Görsel 2.11). Bu dağılım yaygın görülen bir dağılım şekli değildir. Da-
ğılımda bireyler birbirini doğrudan etkiler. Örneğin bazı bitkiler, kısıtlı
olan kaynaklar için rekabet ettikleri bireylerin çimlenmesini ve gelişip
büyümesini engelleyen kimyasallar salgılar. Böylece kendilerine ya-
şam alanı yaratır.

Atlas Okyanusu’nun güneyinde yer alan Falkland Adaları’ndaki kral
penguenler ve bazı çam ağacı türlerinde tekdüze dağılım görülür.

Görsel 2.11: Tekdüze dağılım örneği

276