Page 36 - Fen Lisesi Biyoloji 9 | 3.Ünite

Hepatit A ve B virüsünden korunmanın en etkili yolu aşılanmaktır. Ülkemizde çocuklara hepatit A ve
hepatit B aşısı uygulanmaktadır. Hepatit C hastalığına karşı henüz bir aşı geliştirilememiştir.
Virütik hastalıklardan korunmak için kişisel temizlik ve hijyene özen gösterilmeli, kapı kolu, masa üstü,
klavye, telefon gibi sık kullanılan araç, gereç ve eşyalar düzenli aralıklarla temizlenmelidir. Öksürürken ve
hapşırırken kol bükülerek ağız ve burun kolla mutlaka kapatılmalı, bağışıklık sistemini güçlendirecek besinler
bol bol tüketilmeli, viral hastalık geçiren kişilerden uzak durulmalı ve bu hastalıklara karşı aşı yaptırılmalıdır.

Düşünelim-Tartışalım
Hepatit virüslerinin bulaşma yolları göz önüne alındığında bu virüslerden korunma yolları neler olabi-
lir? Sınıfta arkadaşlarınızla tartışınız.

ETKİNLİK 5
Etkinliğin Adı: Virüsleri tanıma
Amaç: Virüslerin insan sağlığına etkileri üzerine düşünmek
Mekân: Sınıf
Süre: 80 dk.
Araç Gereç: kâğıt, kalem, silgi, karton, boya kalemi, makas

Uygulama
• Sıraları küme şeklinde birleştirerek 3 istasyon oluşturunuz. Her bir kümeyi aşağıdaki başlıklara göre
isimlendiriniz.
a) Virüslerle ilgili slogan yazma
b) Virüslerle ilgili afiş hazırlama
c) Virüslerle ilgili resim yapma
• Etkinlik süresince kullanmak üzere kümelere, araç gereçler kısmında belirtilen malzemelerden uygun
olanlarını bırakınız.
• Sınıfta 3 tane öğrenci grubu oluşturunuz.
• Gruplarınızı 1, 2, ve 3. grup olarak isimlendiriniz ve grubunuza bir sözcü seçiniz.
• 1. grup olarak a istasyonuna, ikinci grup olarak b istasyonuna ve üçüncü grup olarak c istasyonuna
gidiniz.
• 8 dk. boyunca istasyondaki görevle ilgili grup arkadaşlarınızla tartışarak düşüncelerinizi belirtiniz ve
istasyondaki görevi gerçekleştirmeye çalışınız.
• 8 dk. sonunda çalışmanızı istasyonda bırakarak sıradaki istasyona geçiniz.
• Geçtiğiniz istasyonda 8 dk. boyunca diğer grubun çalışmasını bıraktığı yerden devam ettiriniz.
• Bütün gruplar, her istasyonda belirtilen görevi tamamlayıncaya kadar bu işlemi sürdürünüz. Bütün
grupların her istasyonda en az bir kez çalıştığından emin olunuz.
• Görevleri tamamlayıp başladığınız istasyona döndükten sonra bir sonraki derste sunmak üzere istas-
yonda gerçekleştirilen çalışmaları düzenleyip sunum hâline getiriniz.

Sonuçlandırma
İstasyonlarda gerçekleştirilen virüslerle ilgili, resim, slogan ve afiş çalışmalarını grup sözcüsü vasıtasıyla
sınıfta sununuz ve sınıf panosuna asınız.

Genetik Mühendisliği Çalışmalarına Virüslerin Katkısı

Virüsler, hastalıklara sebep olmakla birlikte bazı hastalıkların teşhis ve tedavisinde de kullanılabilmek-
tedir. Virüsler kullanılarak hepatit, kuduz ve grip gibi hastalıkların tedavisi için aşı, protein, enzim ve hormon
gibi biyolojik moleküller üretilmektedir. Bu konuda genetik mühendisliği ve biyoteknoloji alanındaki çalışmalar
artarak devam etmektedir. Genetik mühendisliği, genetik materyal olan DNA üzerinde yapılan değişikliklerle
ilgilenir. Genetik mühendisliğinin geliştirdiği uygulamalar kullanılarak biyoteknoloji sayesinde tarım, tıp ve
endüstri gibi alanlarda birçok yararlı ürün elde edilmektedir. Bütün bu çalışmaların temelinde gen klonlaması ve
klonlanan bu genlerin konak hücre içerisine taşınması vardır. Klonlanan bu geni, hücre içine taşımada bakteri
plazmitleri ve virüsler kullanılmaktadır. Bir canlıdan alınan gen, farklı bir canlıya aktarılarak bu canlının yeni bir
özellik kazanması mümkün olmaktadır. Örneğin bilim insanları, örümceğin ağ üreten genini almış ve bir keçiye
aktarmıştır. Böylece bu keçinin sütünden oldukça sağlam bir ağın üretilmesi mümkün olmuştur.

150