Page 19 - Fen Lisesi Fizik 10 | 4.Ünite

OPTİK

c) Perdenin cisme 1 br yaklaştığı varsayılırsa tam ve yarı gölge SIRA SİZDE
şekilleri aşağıdaki gibi çizilir. Noktasal bir ışık kaynağı ile
perde arasına iki adet özdeş, say-
Hareket yönü
Perdenin karşıdan görünümü dam olmayan küresel cisim yer-
leştirilerek perde üzerinde şekilde-
ki gibi tam gölgeler oluşturuluyor.

K
L

Çizimlerden de anlaşılacağı gibi perdenin cisme yaklaştırılma- Gölgelerin şekline bakarak
sı hem tam hem de yarı gölgenin alanını azaltır. cisimlerin yarıçapları ve kayna-
ğa olan uzaklıkları hakkında ne
ÖRNEK söylenir?

Karanlık bir ortamda önünde küresel engel bulunan bir göz-
lemci küresel ışık kaynağını şekildeki gibi görmektedir.

K N
L O
M P Cisim
Kaynak
Kaynağın karşıdan
görünümü
Buna göre
a) Gözlemcinin konumu K, L, M, N, O ve P noktalarından
hangisi olabilir?
b) Gözlemcinin ışık kaynağını hiç görmemesi için K, L, M,
N, O ve P konumlarından hangisinde olması gerekir?

ÇÖZÜM
a) Gözlemcinin kaynağı nasıl gördüğü dikkate alınarak gözlem-
cinin konumunun K noktası olduğu bulunur.

K

b) Kaynağı görmek istemeyen gözlemci tam gölgenin oluştu-
ğu bölgede bulunmalıdır. Bunun için de O noktasına hareket
etmesi gerekir. Tam gölgenin içinde olmak koşuluyla nerde
olursa olsun ışık kaynağını göremez.

205