Page 54 - Fen Lisesi Fizik 10 | 4.Ünite
P. 54
4. ÜNİTE
BİLGİ Eğer ışık sınır açısından daha büyük değerde gelirse ikinci orta-
ma geçemez ve geldiği ortama normalle eşit açı yaparak geri döner.
Tam yansıma olayında sudan Bu olaya tam yansıma denir.
havaya gelen ışınlar için sınır
açısı 48°, camdan havaya gelen
ışınlar için ise 42°dir. Işınlar bu n hava
açılardan daha büyük değerde N N N N
gelirse hava ortamına geçemeyip
geldiği ortama geri döner. α α θ
Görsel 4.102’de su ortamın- s
dan hava ortamına geçemeyip
tam yansıma yapan ışının izlediği n cam α > θ s
yol görülmektedir.
Işık kaynağı
Görsel 4.103: Tam yansıma olayı
Günümüzde ışığın hızı kullanarak verilerin hızlı bir şekilde iletilme-
Görsel 4.102: Tam yansıma olayı
si fiber optik iletim teknolojisiyle geliştirilmiştir. Fiber optik teknoloji-
de veri iletimi ışık hızına yakın hızlarla Görsel 4.104’te görülen fiber
optik kablolar içindeki yaklaşık insan saç teli kalınlığındaki cam ip-
likler ile sağlanır. Kaynaktan sınır açısından büyük bir açı ile gönde-
rilen ışık Görsel 4.105’te görüldüğü gibi cam ortamın çeperlerinde
tam yansımaya uğrar ve ortam içinde ilerler. Özellikle Genel Ağ’da
kullanılan bu teknoloji ile veriler elektrik ve manyetik alan gibi tüm
dış etkilerden etkilenmeden daha hızlı ve kayıpsız olarak istenilen
hedeflere gönderilebilir. Günümüzde fiber optik teknolojisi sadece
iletişim ve Genel Ağ’larda değil, havacılık ve otomotiv sektöründe,
güvenlik sistemlerinde uygulanabilen yaygın bir teknoloji hâline gel-
miştir. Ayrıca tıp alanında geliştirilen endoskopi cihazları fiber optik
kablolarla hastaların iç organları görüntülemektedir.
Görsel 4.105: Fiber optik kabloda tam
Görsel 4.104: Fiber optik kablo
yansıma
Atmosferdeki nesnelerden gelen ışığın
farklı yoğunluktaki hava katmanlarından ge-
çemeyip tam yansımaya uğraması sonucu Soğuk ortam
nesnenin farklı yerde görünmesine serap
olayı denir. Bu olay genelde hava sıcaklığın- Sıcak ortam
daki belirgin değişimlerin sık olduğu çöllerde
ve sıcak yaz günlerinde görülür. Çölde yol-
culuk yapan insanlar, uzaktan ağaç ya da su
birikintisi zannettikleri şeyin gerçekte görün-
dükleri yerde olmadıklarına tanık olur. Gör-
sel 4.106’daki gibi çölde bulunan ağaçtan Görsel 4.106: Serap olayı
yansıyan ışınlar, soğuk (çok yoğun) hava ortamından yer yüzeyindeki
sıcak (az yoğun) hava ortamına geçemeyip tam yansımaya uğrar ve
göze aşağıdan geliyormuş gibi ulaşır.
240
