Page 50 - Fen Lisesi Fizik 10 | 4.Ünite

4. ÜNİTE

Kırılma indisi birimsiz olup saydam maddeler için ayırt edici bir
NOT ALANI özelliktir. Işık en hızlı boşlukta yayıldığı için ortamların mutlak kırılma
indisi her zaman 1’den büyüktür.
Tablo 4.1’de boşluktaki dalga boyu 589 nm olan ışık ile ölçülen
bazı saydam ortamların mutlak kırılma indisleri verilmiştir.

TABLO 4.1
Bazı Saydam Ortamların Mutlak Kırılma İndisleri
Saydam Madde Kırılma İndisi Sıcaklık (°C)
Elmas 2,41 20

Katı Cam 1,52 20
Buz 1,31 20
Benzen 1,5 20
Sıvı Su 1,33 20

Etil alkol 1,36 20
Hava 1,0003 0
Gaz Karbondioksit 1,00045 0

Işığın saydam ortamdaki hızının başka bir saydam ortamdaki hızı
na oranına o ortamın bağıl kırılma indisi denir. Bağıl kırılma indisi
aşağıdaki bağıntı ile ifade edilir.

v
n = v 1
1,2
2
v 1 : Işığın birinci ortamdaki hızı
v 2 : Işığın ikinci ortamdaki hızı
n : Birinci ortamın ikinci ortama göre bağıl kırılma indisi
1,2
Kırılma Kanunları
Kırılma indisi n olan bir ortamdan kırılma indisi n olan bir ortama
2
1
geçen ışın Görsel 4.97’de görülmekte. Ortam değiştiren ışığın iler-
leme doğrultusundan sapma miktarının (δ) bağlı olduğu değişkenler
yanda karekodu verilen kırılma ile ilgili simülasyondan belirlenebilir.
Simülasyonda
1. Gelen ışın, kırılan
ışın ve normal aynı N
düzlemdedir.
2. Gelen ışığın yü- n 1 θ 1
BİLGİ zeyin normaliyle n 2 θ
yaptığı açı (θ ) 2 δ
1
Işığın kırılmasıyla ilgili simülasyo- değişirse ya da
na aşağıdaki karekoddan ulaşabilir- ortamların kırıcılık Görsel 4.97: Işığın kırılması
siniz. indisleri (n ve n )
2
1
değişirse kırılan ışığın normalle yaptığı açı (θ ) değişir. Simülas-
2
yondan ışığın ilerleme doğrultusundan δ (Sigma) sapma miktarı
ve ışığın θ kırılma açısı, her iki ortamın özelliklerine ve ışığın
2
gelme açısına bağlı olduğu görülür.

236