Page 55 - Fen Lisesi Fizik 10 | 4.Ünite
P. 55
OPTİK
Bunun sonucu olarak SIRA SİZDE
ağaç yer yüzeyinde ters dön-
müş olarak görünür. Dolayı- Kırılma indisi n olan K say-
K
sıyla serap olayı hayal ürünü dam ortamından gönderilen
olmayıp atmosferdeki yanılgı- I ışını kırılma indisi n olan L
L
dır. saydam ortamına kırılarak geç-
Işığın tam yansıması ola- mektedir.
yı havuz içi aydınlatmalar-
da da uygulanan bir olaydır. Görsel 4.107: Havuz aydınlatma I
Havuz içi aydınlatma, Gör- N
sel 4.107’deki gibi havuzun kenarlarına monte edilmiş lambalardan
belli bir açıyla çıkan ışığın havaya geçemeyip su yüzeyinde yayılma- K
sıdır. Aksi takdirde ışık havaya çıkarak ışık kirliliğine neden olur. L
ÖRNEK
Düşey kesiti görülen P
Hava 1
2 ortamından havaya geçen
ışınlar için sınır açısı 45°dir. Buna göre ışığın tam yansı-
5
Buna göre P ortamı ma yapabilmesi için
içinde bulunan I ışık kay-
I I. α açısı küçültülmeli.
nağından çıkan numara-
P
3 landırılmış ışınlardan han- II. n değeri büyütülmeli.
K
gileri şekilde verilen yolları III. n değeri büyütülmeli.
izleyebilir? L
4
yargılarından hangileri yapıla-
Hava
bilir?
ÇÖZÜM
• 1 No’lu ışın dik geldiği için kırılmadan şekildeki yolu izler.
• 2 No’lu ışın yüzeyin normaline 45°lik sınır açısıyla geldiği için
ortamları ayıran yüzeyden geçerek şekildeki yolu izler.
• 3 No’lu ışın yüzeyin normaline 45°lik sınır açısından daha kü-
çük değerde geldiği için hava ortamına geçmesi gerekece-
ğinden şekildeki yolu izleyemez.
• 4 No’lu ışın yüzeyin normaline 45°lik sınır açısından daha kü-
çük değerde geldiği için hava ortamına geçtiğinden şekildeki
yolu izleyebilir.
• 5 No’lu ışın yüzeyin normaline 45°lik sınır açısından daha
büyük değerde geldiği için hava ortamına geçemeyip tam
yansımaya uğrayacağından şekildeki yolu izler.
Görünür Uzaklık (Optik Yanılgı)
Saydam ortamda bulunan bir gözlemci, bulunduğu ortamın dı-
şındaki başka saydam ortamda bulunan cisimlere baktığında cisim-
ler bulundukları yerden farklı yerde görülür. Bu olaya görünür uzak-
lık (derinlik) ya da optik yanılgı adı verilir. Örneğin su dolu havuza
üstten bakıldığında havuzun derinliği gerçeğinden daha az algılanır.
Akvaryumdaki balıklara üstten bakıldığında da balıklar daha yakın-
daymış gibi görünür.
241
