Page 48 - Fen Lisesi Fizik 10 | 4.Ünite
P. 48
4. ÜNİTE
SIRA SİZDE ÖRNEK
Asal eksenleri çakışık çukur Asal eksenleri çakışık, odak uzaklıkları f ve f olan K ve L çu-
2
1
ayna ve tümsek aynadan oluşan kur aynalarına asal eksene paralel gelen I ışını aynalardan birer
eşit kare bölmeli düzlemdeki sis- kez yansıyarak kendi üzerinden geri dönüyor.
teme asal eksene paralel I ışını
gönderiliyor. Çukur aynanın odak K I L Buna göre aynalar arası d mesa-
uzaklığı 80 cm ve tümsek aynanın fesi aynaların odak uzaklıkları cin-
odak uzaklığı 15 cm’dir. sinden nasıl ifade edilir?
d
I
f f
1 2
d
ÇÖZÜM
f = 80 cm f = 15 cm
Buna göre aynalara gelen I K aynasına asal eksene paralel gelen I ışını aynanın odağın-
ışınının şekildeki gibi geldiği yol- dan geçecek şekilde yansıyıp L aynasına gelir. Işının kendi üzerin-
dan geri dönebilmesi için aynalar den geri yansıması için L aynasının merkezinden gelmesi gerekir.
arası uzaklık kaç cm olmalıdır? Bu durumda x uzaklığı f , y uzaklığı 2f
K I I L 1 2
olur ki aynalar arası uzaklık
d = x + y olduğu için
d = f + 2f olur.
x y
1 2
f f
1 2
SIRA SİZDE
Odak noktası F olan tümsek ÖRNEK
aynanın önünde P cismi eşit kare Odak noktası F olan çukur aynanın
bölmeli düzlemde asal eksene pa- önünde KL cismi eşit kare bölmeli düz-
ralel durmaktadır. L K lemde asal eksene paralel durmaktadır.
M F Buna göre
a) Cismin aynadaki görüntüsünü
çiziniz.
F M b) Görüntünün boyunu cismin
boyuyla karşılaştırınız.
P
ÇÖZÜM
a) KL cisminin belirli iki nokta-
Buna göre L K sı olan K ucundan gönderilen
a) Cismin aynadaki görüntü- mavi renkli ışınların yansıdıktan
sünü çiziniz. M F sonra kesiştiği noktada K', L
b) Görüntü ve cismin boyun- ucundan gönderilen yeşil renkli
dan hangisi uzundur? ışınların yansıdıktan sonra ke-
Lˈ siştiği noktada L' görüntüsü
oluşur. Bu iki nokta birleştirilirse
Kˈ cismin şekilde görülen cismin
K'L' görüntüsü oluşur.
b) Görüntünün boyu cismin bo-
yundan büyüktür.
234
