Page 26 - Fen Lisesi Kimya 11 | 6.Ünite

Örnek

2PbS(k) + 3O (g) ⇌ 2PbO(k) + 2SO (g) ∆H < 0
2 2
Sabit sıcaklıktaki denge tepkimesi ile ilgili aşağıdaki soruları cevap-
layınız.
a) Dengedeki sisteme O gazı eklendiğinde dengenin yönü; yeni den-
2
ge kurulduğunda denge derişimleri ve denge sabiti nasıl değişir?
b) Dengedeki sistemden O gazı çekilirse dengenin yönü; yeni den-
2
ge kurulduğunda denge derişimleri ve denge sabiti nasıl değişir?
c) Hacim arttırılırsa dengenin yönü; yeni denge kurulduğunda denge
derişimleri ve denge sabiti nasıl değişir?
ç) Sıcaklık arttırılırsa dengenin yönü; yeni denge kurulduğunda den-
ge derişimleri ve denge sabiti nasıl değişir?
d) Dengedeki sisteme PbS katısı eklenirse dengenin yönü; yeni
denge kurulduğunda denge derişimleri ve denge sabiti (K ) nasıl
c
değişir?

Çözüm

a) Sistem, O gazının derişimini azaltmak ister. Denge, ürünler yö-
2
nüne kayar. Yeni denge kurulduğunda O gazının derişimi, baş-
2
langıca göre artar. SO ’in derişimi artar. PbS ve PbO derişimleri
2
ve K değişmez.
c
b) Sistem, O gazının derişimini arttırmak ister. Denge, girenler yö-
2
nüne kayar. Yeni denge kurulduğunda O ve SO derişimi, baş-
2 2
langıca göre azalır. PbS, PbO derişimleri ve K değişmez.
c
c) Hacim arttırılırsa basınç azalır. Sistem, basıncı arttırmak ister.
Denge gaz mol sayısının çok olduğu yöne (girenler) kayar. Yeni
denge kurulduğunda O gazının ve SO ’in derişimi, başlangıca
2 2
göre azalır. PbS ve PbO derişimleri ve K değişmez.
c
ç) Sıcaklık arttırılırsa denge sıcaklığı azaltmak için girenler yönüne
kayar. Yeni denge kurulduğunda O derişimi, başlangıca göre artar.
2
SO ’in derişimi azalır. PbS ve PbO derişimleri değişmez. K azalır.
2 c
d) Katı madde eklenmesi dengenin yönünü, denge derişimlerini ve
K ’ni değiştirmez.
c

Örnek

N O (g) ⇌ 2NO (g) denge tepkimesinde hacim azaltılırsa
2 4 2
a) N O gazının derişimi, N O gazının mol sayısı nasıl değişir?
2 4 2 4
b) NO gazının derişimi, NO gazının mol sayısı nasıl değişir?
2 2
Çözüm

a) Hacim azaltıldığında denge, girenler yönüne kayar. N O gazının
2 4
derişimi ve mol sayısı artar.
b) NO gazının derişimi artar, mol sayısı azalır.
2

334 KİMYA 11. SINIF