Page 27 - Fen Lisesi Kimya 11 | 6.Ünite

KiMYASAL TEPKiMELERDE DENGE

Örnek

2N (g) + 4H (g) ⇌ 2N H (g) 2N (g) + 4H (g) ⇌ 2N H (g)
2 2 2 4 2 2 2 4
A B
Yukarıdaki denge sistemlerinde sabit sıcaklıkta her iki kaba He gazı
ekleniyor. A ve B kaplarındaki N gazlarının derişimleri ve mol sayı-
2
larındaki değişim nasıl olur?

Çözüm

A kabında hacim sabit olduğundan He gazının eklenmesi dengeyi
etkilemez. Bu nedenle N gazının derişimi ve mol sayısı değişmez.
2
B kabına He gazı eklendiğinde hacim artar. Dengedeki gazların kıs-
mi basınçları azalır. Sistem basıncı artırmak ister, denge gaz mol
sayısının çok olduğu yöne (girenler) kayar. N gazının derişimi baş-
2
langıca göre azalır, mol sayısı artar.

Örnek

Şekildeki pistonlu kapta sabit sıcaklıkta
sistem dengededir. Tepkime endotermik
Serbest olduğuna göre
piston
a) Pistonun üzerine ağırlık konulursa
3O (g) ⇌ 2O (g)
2 3 b) Kaba bir miktar He gazı eklenirse
c) Piston sabit tutularak sıcaklık artırı-
lırsa
denge nasıl değişir?

Çözüm

a) Pistonun üzerine ağırlık konulursa basınç artar. Denge, basıncı
azaltmak için gaz mol sayısının az olduğu yöne (ürünler) kayar.
b) Helyum eklendiğinde hacim artar, basınç azalır. Denge, basıncı
arttırmak için gaz mol sayısının çok olduğu yöne (girenlere) kayar.
c) Piston sabitken sıcaklık arttırılırsa endotermik tepkimelerde den-
ge, ürünler yönüne kayar.

335
KİMYA 11. SINIF