Page 57 - Fen Lisesi Kimya 11 | 6.Ünite

KiMYASAL TEPKiMELERDE DENGE

Örnek

Aşağıdaki çözeltilerden hangileri tampon çözeltidir?
a) KH PO /H PO b) NaClO /HClO
2 4 3 4 4 4
c) KF/HF ç) HCOOH/HCOONa
d) HCN/NaOH e) HCl/NaCl

Çözüm

Bir tampon çözelti oluşması için bir zayıf asit ve onun tuzunun; zayıf
baz ve onun tuzunun olması gerekir.

a) H PO zayıf asit ve H PO¯ konjuge bazıdır. Tampon çözeltidir.
3 4 2 4
b) HClO kuvvetli asit olduğundan konjuge bazı ClO¯ oldukça zayıf
4 4
bazdır. Tampon çözelti değildir.

c) HF zayıf asit ve F¯ konjuge bazıdır. Tampon çözeltidir.
ç) HCOOH zayıf asit ve HCOO¯ konjuge bazıdır. Tampon çözeltidir.

d) HCN zayıf asit ve NaOH kuvvetli bazı NaCN tuzunu oluşturur.
CN¯ iyonu HCN zayıf asidinin konjuge bazıdır. Tampon çözeltidir.
e) HCl kuvvetli asit, NaCl nötr tuzdur. Tampon çözelti değildir.

Örnek

o
25 C’de 0,1 M HX ve 0,2 M NaX çözeltilerinin eşit hacimlerinin ka-
rıştırılması ile oluşan tampon çözeltinin pH’si kaçtır?
o 6
(HX için 25 C’de K = 2.10¯ )
a

Çözüm
Çözeltiler eşit hacimde karıştırıldığında asit ve tuz çözeltilerini deri-
şimleri yarıya iner. [HX] = 0,05 M, [NaX] = 0,1 M
+
HX(suda) ⇌ H (suda) + X¯(suda)
Başlangıç : 0,05 M --- ---
Değişim : -y +y +y
Denge : 0,05-y M y M y M
Tuzun iyonlaşması İhmal edilir.

+
NaX(suda) → Na (suda) + X¯(suda)
0,1 M 0,1 M 0,1 M

[Asit] + [0,05]
+
6
[H ]=K [H ] = 2.10¯ = 10¯ M
6
a
[Tuz] [0,1]
6
pH = -log10¯ pH = 6

365
KİMYA 11. SINIF