Page 125 - Coğfraya 10 Kavram Öğretimi Kitabı

COĞRAFYA 10 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

3. a) 15 - 64 yaş grubunda yer alan nüfusa faal (aktif) veya çalış- 2. Nüfus Piramidi: Nüfusun yaş ve cinsiyet yapısını gösteren gra-
ma çağındaki nüfus denir. fiklerdir. Piramitlerin bir alanın demografik yapısı yanında, bir
dereceye kadar toplumsal-ekonomik tarihi hakkında bilgi verdi-
b) 0 - 14 ile 65+ ve üzerindeki yaş gruplarında yer alan nüfusa ği de kabul edilmektedir.
bağımlı nüfus denir.
Çalışma No.: 41
Çalışma No.: 38
1. Türkiye’de 1980’li yıllarda köyden kente hızlı bir göç yaşanmış-
1. Yaşlı nüfus oranının fazla olmasının ortaya çıkaracağı başlıca tır. Sonrasında da gelişen eğitim ve sağlık koşullarının etkisiyle
sonuçlar: Türkiye’nin nüfus artış hızı giderek azalmıştır. Bu durum, nüfu-
a. İş gücü açığı yaşanması, sun giderek yaşlanmasına dolayısıyla da ortanca yaşın artmasına
neden olmuştur.
b. Emeklilik sisteminin aksaması,
c. Yaşlılara yönelik sağlık ile bakım hizmetlerinin yetersiz 2. Gelişmiş ülkelerde yaşam standardı yükseldikçe insanlar evlen-
kalması, meyi daha geç yaşlara ertelemektedir. Evlenseler bile daha az
d. Tüketimdeki azalmanın ekonomik durgunluğa yol açması- çocuk sahibi olma eğilimindedirler. Ayrıca gelişmiş sağlık ko-
dır. şulları ve yüksek refah seviyesi de ortalama ömrü uzatmaktadır.
Genç nüfus oranının fazla olmasının ortaya çıkaracağı başlıca İnsanlar daha az çocuk sahibi oldukça ve daha uzun yaşadıkça
sonuçlar: yaşlıların gençlere oranı yükselmektedir. Bu da gelişmiş ülkeler-
a. Eğitim ve sağlık hizmetlerinin yetersiz kalması, de ortanca yaşın yüksek olmasına neden olmaktadır.
b. Kişi başına düşen gelirin azalması, 3. Ortanca Yaş: Yeni doğan bebekten en yaşlıya kadar nüfusu
oluşturan kişilerin yaşları küçükten büyüğe doğru sıralandığında
c. İşsizlik, ortada kalan kişinin yaşıdır. Ortanca yaş aynı zamanda nüfusun
d. Konut açığı, yaş yapısının yorumlanmasında kullanılan önemli göstergeler-
e. Altyapı sorunlarının yaşanmasıdır. den biridir.
2. Japonya’da nüfus artış hızının düşük olmasından ve ortalama
yaşam süresinin uzunluğundan dolayı ülkedeki yaşlı nüfus oranı Çalışma No.: 42
fazladır. 1. Doğal Nedenler: İklime bağlı nedenler, Toprağın verimsizleş-
• Nijerya’da nüfus artış hızı yüksek olduğu için genç nüfus mesi, Su kıtlığı, Doğal afetler.
oranı fazladır. Siyasi Nedenler: Savaşlar, Mübadele, Siyasi baskılar, Sınır de-
3. Genç nüfus: Sınırları belirli bir yerde 0-14 yaş grubu arasındaki ğişiklikleri, İç karışıklıklar.
nüfustur. Ekonomik Nedenler: İş imkânları, Doğal zenginlikler, Gelir
Yaşlı nüfus: Sınırları belirli bir yerde 65 yaş üzerindeki nüfustur. dengesizliği, Toprakların miras yoluyla parçalanması, Geçim
sıkıntısı.
Sosyal/Kişisel Nedenler: Eğitim, Dini nedenler, Kültürel farklı-
Çalışma No.: 39 lıklar, Sağlık, Daha iyi yaşam tercihi.
1. Nüfus yoğunluğu: Nüfus yoğunluğu, birim alanda yaşayan kişi 2. İnsanların sürekli yaşam bölgelerini çeşitli nedenlerle devamlı
sayısı olarak ifade edilir. Genellikle km²de yaşayan kişi sayısı veya bir süre için terk etmesine göç denir.
olarak hesaplanır. Buna göre bir ülke veya bölgedeki toplam nü- 3.
fusun, o ülke veya bölgenin yüz ölçümüne bölünmesiyle nüfus Öğrencilerin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre
yoğunluğu bulunur. cevapları farklılık gösterebilir.

2. • Yüz ölçümü birbirine yakın ancak nüfusları farklı iki bölge- Çalışma No.: 43
den nüfusun fazla olduğu yerde nüfus yoğunluğu fazladır.
• Nüfusu birbirine yakın ancak yüz ölçümü farklı iki bölgeden 1. Ezgi’ye katılmıyorum çünkü mübadele göçleri gönüllülük esas-
yüz ölçümü küçük olan yerde nüfus yoğunluğu fazladır. lı değil zorunlu göçlerdir.
Mehmet’e katılıyorum çünkü mübadele göçleri, devletlerin
karşılıklı anlaşmalarına dayanan ve göçe tabi insanların söz sa-
Çalışma No.: 40 hibi olamadıkları bir zorunlu göç türüdür.
Serkan’a katılıyorum çünkü mübadele göçleri genelde sınır
1. 1950 yılına ait kenarları içe çökük piramitten yola çıkarak ülke- değişikliği yaşamış komşu ülkeler arasında devletler arası ya-
nin bu yıllarda gelişmemiş olduğunu söyleyebiliriz. Piramidin pılan anlaşma gereği ülke vatandaşlarının karşılıklı olarak yer
tabanının geniş olması doğurganlığın fazla olduğunu gösterir. değiştirmesidir.
Buradan eğitim düzeyinin düşük olduğunu ve kadının ekonomik 2. Devletler arası yapılan anlaşma gereği ülke vatandaşlarının kar-
hayattaki yerinin yok denecek kadar az olduğu çıkarımlarını şılıklı olarak yer değiştirmesine mübadele göçü denir.
yapabiliriz. Yaş gruplarına göre bakıldığında piramidin geniş
tabanının üzerinde aniden daraldığı görülmektedir. Bu da bize 3. Öğrencilerin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre
ortalama ömrün düşük, sağlık koşullarının yetersiz olduğu bil- cevapları farklılık gösterebilir.
gisini verir. 1980 yılına ait düzgün üçgen şeklindeki piramide
bakıldığında ise sağlık koşullarında birtakım ilerlemelerle yetiş-
kin nüfusun toplam nüfus içerisindeki payının bir miktar arttı- Çalışma No.: 44
ğını söyleyebiliriz. Ancak hâlâ piramidin tabanı geniştir. Dola- 1. Öğrencilerin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre
yısıyla doğurganlık fazladır. 2010 yılına gelindiğinde ise ülkenin
asimetrik piramidine bakarak nüfus artış hızının düştüğünü, bir cevapları farklılık gösterebilir.
başka deyişle doğurganlığın azaldığını, yetişkin nüfusun toplam 2. Sanayileşen ülkelerde fabrikalaşmanın hızlanması sonucu olu-
nüfus içerisindeki payının ve toplumun ortalama yaşam süre- şan istihdam, ülkenin kendi iş gücüyle karşılanamazsa başka ül-
sinin arttığı çıkarımlarını yapabiliriz. Ayrıca eğitim ve sağlığın kelerden iş gücü talep etmek durumunda kalır. Bu durumda daha
gelişmesi ekonomik pastada hizmet sektörünün payının arttığını, az sanayileşmiş ülkelerdeki niteliksiz iş gücünün bu ülkelere iş
bu da ülkenin belli oranda sanayileştiğini gösterir. için yaptığı göçe işçi göçü denir.
122