Page 126 - Coğfraya 10 Kavram Öğretimi Kitabı

CEVAP ANAHTARLARI COĞRAFYA 10
Kavram Öğretimi

3. Öğrencilerin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre lim veya sosyokültürel nedenlerle göç almaktadır. Bu durum da
cevapları farklılık gösterebilir. bu alanlarda net göç hızının yüksek olmasına sebep olmaktadır.
3. Alınan göç ile verilen göç arasındaki farka net göç denir. Net
Çalışma No.: 45 göçün toplam nüfusa oranına da net göç hızı denir.
1. Bir ülkede yaşayan bütün göçmenler mülteci değildir. Göçmen-
ler, yasal statülerine göre şu şekilde ele alınırlar: Bir ülkede de- Çalışma No.: 49
vamlı yerleşmeleri hukuken kabul edilmiş göçmenler, hukuken 1. 1. İnsanların hayatlarını kazanma sırasında gerek ürettiği mal ve
kabul edilmiş geçici göçmenler, yasal olmayan (belgesiz) göç- hizmetlerin gerekse bunların dağıtımlarının mekânsal açıdan na-
menler, iltica (sığınma) etmek isteyenler, mülteciler. sıl bir düzen gösterdiği ve bu düzenin nasıl açıklandığıdır.
2. Mülteci olayını normal göç olayından ayıran en önemli özellik, Ayrıca ekonomiyi üretim, ticaret, dağıtım ve tüketim, ithalat ve
göçler için de geçerli olan nedenlerin mülteci hareketlerinde ani ihracattan oluşan bir insan aktivitesi olarak tanımlamak müm-
olarak meydana gelmesidir. Mültecilerin çoğu, taşıyabileceklerin- kündür.
den daha fazlasını alamadan tüm mal varlıklarını geride bırakır. 2. Ulaşım ve iletişim sistemlerindeki gelişmeler, ekonominin kü-
Modern göçleri kolaylaştıran teknolojik imkânlar mülteciler için resellleşmesini sağlayan önemli faktörlerdir. Ulaşım ve iletişim,
geçerli değildir. Yürüyerek, bisikletle, arabalarla ya da teknelerle ekonominin dinamikleri olan üretim, dağıtım ve tüketimi doğru-
yola çıkarlar. Ayrıca mülteciler, göçlerini kolaylaştıracak resmî dan doğruya etkilemektedir.
belgelerden de yoksundur. Birçoğunun kimlikleri bile yoktur.
3. 1951 Birleşmiş Milletler Anlaşması’nda mülteciler ‘‘ırkı, dili, Çalışma No.: 50
dini yüzünden bir toplumsal gruba ait ya da bir siyasal görüş-
te olduğu için ülkesinde takibe uğrama korkusuyla ülke dışına 1. 1. 1. 10. sınıf öğrencileri genel olarak 15 yaş ve üzerinde olmalarına
çıkmış kişiler’’ şeklinde tanımlanmıştır. Bu tanım esas olarak, rağmen öğrenci olduklarından dolayı istihdama dâhil olmayan-
II. Dünya Savaşı sırasında ve sonrasında Avrupa’daki mülteci lar grubu içinde yer alır.
olaylarına dayandırılmıştır. Zamanla mülteci tanımı da genişle-
miştir. Mülteci hareketinin ortaya çıkmasına neden olan siyasi 2. Grafik 3’ten anlaşılacağı üzere istihdam kavramının zıddı olan
ve sosyal olaylara zamanla çevresel faktörler de eklenmiştir. Ani kavram işsizliktir.
doğal afetler, ülke içinde olduğu kadar uluslararası ölçekte de 3. Çalışma çağında yer alan bireylerin herhangi bir işte bulunma
mülteci olayına (çevre mültecileri) yol açmaktadır. durumudur.

Çalışma No.: 46 Çalışma No.: 51
1. Öğrencilerin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre 1. İlk çağlarda avcılık-toplayıcılık yapan insanlar, göçebe yaşam tar-
cevapları farklılık gösterebilir. zını benimsemişlerdir. Ateşi keşfeden insanoğlu, tarım ve tarımsal
İyi eğitim görmüş, düşünen, üreten, kalifiye iş gücünün araş- faaliyetlerle günümüzdeki yaşam biçiminin temellerini atmıştır.
tırma yapmak veya çalışmak amacıyla en verimli oldukları dö- Ektikleri toprağın yanına yerleşmeye, yetiştirdikleri ürünleri pa-
nemde bir başka ülkeye gidip geri dönmemeleri durumuna beyin zarlarda satmaya başlamış ve ekonomik faaliyetler etkisini gös-
termiştir. Toprağın ekilip işlenmesi, hayvancılık faaliyetlerinin de
göçü denir. gelişmesinde ve önemli hâle gelmesinde etkili olmuştur. Tarım
2. Öğrencilerin bilgi birikimine ve yorumlama kabiliyetine göre ve hayvancılığın tarih sahnesinde yer alması ile ticari faaliyetler
cevapları farklılık gösterebilir. artmış, pazarlar kurulmuş ve tarımsal ürünlerin insanlara ulaştı-
rılmasında teknolojinin de gelişmesiyle tarım faaliyetleri ve tarım
ürünlerinin pazarlanması daha kolay hâle gelmiştir.
Çalışma No.: 47
2. Günümüzde tarım, teknolojik gelişmelerle birlikte makineli ola-
rak yapılabilmektedir. Ayrıca farklı alanlarda topraksız tarım yön-
1. Cevaplar, öğrencilerin yaşadığı çevreye göre farklılık gösterebilir. temleri de uygulanmaktadır. (Cevap, öğrenciye göre değişiklik
2. Türkiye’de çeşitli iş kollarında, farklı zamanlarda ek iş gücüne gösterebilir.)
ihtiyaç duyulur. Tarım, turizm ve inşaat sektörlerinde özellikle 3. Tarım Sektörü: Ekilip dikilebilen topraklardan faydalanarak
yaz aylarında ortaya çıkan bu ihtiyaçtan dolayı insanlar, çalış- bitkilerin yetiştirilmesi ve bitkisel üretim yapılması, doğal çayır
mak amacıyla bulundukları yerden göç ederler. Bu göç türüne ve otlaklardan faydalanarak hayvan yetiştirme ve hayvansal üre-
mevsimlik göç denir. Ayrıca özellikle Akdeniz ve Karadeniz’de tim yapılması, ortaya çıkan ürünlerin insanlara ulaştırılması ve
yaz dönemini geçirmek için veya kırsal kesimlerde hayvanların pazarlanmasıyla tarımın sektör hâline gelmesidir.
daha iyi otlatılabilmesi amacıyla yaylalara gerçekleşen göçler de
mevsimlik göç kapsamında değerlendirilebilir.
Çalışma No.: 52
Çalışma No.: 48 1. Pamuk, ham madde olarak tekstil, yağ, yem, kâğıt, mobilya ve
selüloz sanayisinde kullanılan bir endüstri bitkisidir. Bu yüzden
1. İstanbul, nüfusu itibarıyla Türkiye’nin hem en fazla göç alan ham hâliyle günlük hayatta kullanılmaz. (Öğrenciye göre deği-
hem de en fazla göç veren şehridir. Bir şehrin aldığı göç ile ver- şiklik gösterebilir.)
diği göç arasındaki fark bize o şehre ait net göçü verir. Net göçün 2.
toplam nüfusa oranıysa net göç hızını gösterir. Bu sebeple İstan- 1. Aşama Görsel 2
bul’un net göçü, kalabalık nüfusuna oranla düşüktür. Dolayısıyla 2. Aşama Görsel 3
İstanbul’un net göç hızı da düşüktür.
3. Aşama Görsel 6
2. Göç kavramında itici ve çekici faktörler vardır. Bir yer göç ve- 4. Aşama Görsel 1
riyorsa bu o yerdeki itici faktörler (eğitim, sağlık, iş alanlarının
yetersizliği…) kadar göç alan yerin çekici faktörleriyle de (yük- 5. Aşama Görsel 5
sek gelir ve istihdam fırsatı, kentsel kamu hizmetleri vb.) alaka- 6. Aşama Görsel 7
lıdır. Bu sebeple Türkiye’de insanlar, her ne kadar tersi yönde
göçler olsa da daha çok doğu illerinden batı illerine göç etmek- 7. Aşama Görsel 4
tedirler. Ayrıca Türkiye’nin batı kıyıları büyük şehirlerden de ik-
123