Page 100 - Fizik 10 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
58 FİZİK 10 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
3. ÜNİTE : DALGALAR > 3.2. Yay Dalgası
Kavram : Atma
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Çıkarım Yapma Becerisi

Çalışmanın Adı HALAT SALLAMA 25 dk.
Çalışmanın Amacı Atma ve atmanın özelliklerini ifade edebilme.

Yönerge: Aşağıdaki halat ile antrenman yapan sporcularla ilgili metin ve görselleri inceleyerek soruları
cevaplayınız.

Halat sallama egzersizi vücudun hem kuvvet ve direnç hem de kalp sağlığı açısından gelişmesini sağla-
yan bir antrenmandır.
Halat ile çalışan sporcu; yatay düzlemde, denge konumunda (yere paralel) tuttuğu gergin halatı, uygula-
dığı kuvvetle halat doğrultusuna dik olacak şekilde anlık olarak yukarı kaldırıp tekrar ilk konumuna geri
getirdiğinde anlık bir titreşim hareketi oluşturur.
Bu titreşim hareketi, halatı oluşturan tanecikler arasındaki bağların etkisiyle bir tanecikten diğerine aktarılır.
Halat üzerinde bir dalga parçası oluşur (Görsel 1). Bu dalga parçası sürekli değildir. Sporcunun halat üze- Tablo 1
rinde oluşturduğu titreşim; tepe (dağ) biçiminde, tek ve anlık bir puls (atma) şeklindedir.
Eğer halat, sürekli ve eşit zaman aralıklarında yukarı ve aşağı hareket ettirilirse halat üzerinde aynı özellik-
teki sıralı dalgalar oluşur (Görsel 2). Bu dalgalar her bir periyotluk sürede, sürekli olarak oluşmaya devam
eder.

Tablo 2

Görsel 1: Halat sallama sırasında atma oluşumu Görsel 2: Halat üzerinde sıralı dalgalar

Yandaki şekilde sporcunun halatta oluşturduğu atmanın şema-
tik çizimi verilmiştir. A-B arası mesafe, atmanın genişliğidir. Atma
hızı artarsa bu mesafe de artmaktadır.

Şekil: Halatta oluşturulan atmanın şematik çizimi

98
Hazırlayan: Dilek DEMİR