Page 35 - Türk Dili ve Edebiyatı 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
Kavram Öğretimi 16
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 11
2. ÜNİTE : HİKÂYE > Cümlenin Ögeleri > Cümlenin Temel Ögeleri
Kavram : Yüklem
Genel Beceriler : Bilgi Okuryazarlığı Becerisi
Alan Becerileri : Okuma Becerisi

Çalışmanın Adı YÜKLEMİ BULUYORUM 20 dk.
Çalışmanın Amacı Cümlenin temel ögelerinden yüklemi ayırt edebilme.

Yönerge: Aşağıdaki bilgi haritasını inceleyiniz ve metni okuyunuz. Bilgi haritası ve metinden hareketle
soruları cevaplayınız.

CÜMLENİN ÖGELERİ

A. Temel Ögeler B. Yardımcı Ögeler

a. Gerçek Özne a. Belirtili Nesne
1. Nesne
b. Gizli Özne b. Belirtisiz Nesne
1. Özne

c. Sözde Özne 2. Tümleç

ç. Örtülü Özne a. Dolaylı Tümleç
(Yer Tamlayıcısı)
2. Yüklem

b. Zarf Tümleci
• Yüklem cümlenin temel ögesidir. (Belirteç Tamlayıcısı)
• Yüklem cümledeki iş, oluş, hareket, durum, düşünce veya duyguyu yargı
bildirerek bir sonuca bağlayan ögedir.
• Bir cümle sadece yüklemden oluşabilir.
• Tek bir kelime yüklem olabildiği gibi tamlamalar, birleşik kelimeler, deyimler
gibi kelime grupları da yüklem olabilir.
• Yüklem, fiilden veya isim soylu kelime ya da kelime gruplarından oluşabilir.
• Cümlede bulunması gereken ilk öge yüklemdir. Çünkü diğer ögeleri bulmak için
sorulacak sorular yükleme sorulur.
• Yüklem cümlenin sonunda, ortasında veya başında yer alabilir.

SES
(…)
Güneş, arkamızdaki sırta gömüldükçe karşı taraftaki tepenin üzerine serpilmiş bulunan çam ağaçla-
rına gitgide kırmızılaşan bir ışık yolluyor; vadiyi süratle artan bir loşluğa terk ediyordu. Bizim kam-
yonun yanında biraz durdular ve şoföre bir şey lazım mı, diye sordular. İçerisinde boş yer bulunan bir
kamyon, vakit geçtikçe telaşları artan ve mütemadiyen şoföre söylenen bizim yolculardan iki kadını
aldı; Konya’ya götürdü. Diğer yolcular grup grup oturmuşlar, bir şeyler anlatıyorlardı.
(…)
Sabahattin Ali, Bütün Öyküleri I
(Metin, aslına sadık kalınarak alınmıştır.)

33