Page 72 - Felsefe 11 | Kavram Öğretimi Kitabı
P. 72
Kavram Öğretimi 39
FELSEFE 11
2. Yönerge: Aşağıdaki metni okuyunuz ve soruları cevaplayınız.
Bilginin elde edilmesinde genel olarak aklın rolü mü daha önemlidir yoksa aklın dış dünyadan, duyumlar
yoluyla edindikleri mi? Bilgide temel ve belirleyici olan akıl mı, deney mi, deneyimler midir? Hiçbir
deneye, deneyime dayanmadan sahip olduğumuz bilgiler var mıdır? Bilgide aklın ve deneyin yeri, işlevi
nedir? Bu sorulara verdikleri yanıtlar bakımından, bilgi felsefesi tarihinde iki ana felsefi düşünme tarzıyla
karşılaşıyoruz: Akılcılık (rasyonalizm) ve deneycilik (ampirizm).
Bilgide akıl, akıl yürütme ve düşünme üzerinde duranlara “akılcılar”; duyular, gözlem ve deney üzerinde
duranlara ise “deneyciler” adı verilmektedir. Akıl-deney karşıtlığını farklı doğrultularda işleyen filozoflar,
Antik Çağ'dan itibaren bilgi felsefesinde önemli bir tartışmayı da başlatmışlar ve başlıca bilgi anlayış-
larının biçimlenmesine katkıda bulunmuşlardır. Ancak felsefe tarihinin sonraki dönemlerinde yeni bilgi
anlayışlarının ortaya çıktığını ve filozofların daha önce ortaya çıkan karşıtlıkları aşmaya çalıştıklarını da
söylemek mümkündür.
(Mustafa Günay’ın Metinlerle Felsefeye Giriş Kitabından düzenlenmiştir.)
1. Metnin temel çıkarımı nedir? Yazınız.
2. Rasyonalizm, ampirizm ve kritisizmi; felsefe sözlükleri ve güvenli genel ağ bağlantılarını kullanarak
araştırınız. Edindiğiniz bilgilerle aşağıda verilen kavram haritasındaki boşlukları doldurunuz.
KAVRAM HARITASI
Doğru Bilginin Kaynağı
doğru bilgi kaynağıdır.
akımın adıdır.
temsilcileridir.
R. Descartes (Dekart) I. Kant (Kant) J. Locke (Lak)
69
Hazırlayan: Güler Özkalkan
