Page 58 - Psikoloji 11 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
PSİKOLOJİ 11
Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı Kavram Öğretimi Çalışması 32
3. ÜNİTE : Öğrenme, Bellek, Düşünme
Kavram : Düşünme
Genel Beceriler : İletişim Becerisi, Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Psikoloji Okuryazarlığı Becerisi

Çalışmanın Adı RENKLİ DÜŞÜNME 15 dk.
Çalışmanın Amacı Düşünme kavramını düşünme süreçleri ve yapı taşları açısından yorumlayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki etkinlik, bilgi notundan hareketle seçilen örnek probleme ilişkin Altı Şapkalı Düşün-
me Tekniği’ni kullanarak karar verme sürecini içermektedir. Gruplara ayrılarak örnek uygula-
ma tablosundaki boşlukları doldurunuz ve soruları cevaplandırınız.

Altı Şapkalı Düşünme Tekniği
“İnsanların düşünme biçimleri üzerinde araştırmalarıyla düşünmeyi öğretme konusunda öncülük
yapan Maltalı yazar E. De Bono, insanların yaygın 6 düşünce biçemi kullandığını belirterek Altı
Şapkalı Düşünme ismini verdiği bir teknik geliştirmiştir.
Altı Şapkalı Düşünme Tekniği’nin temelinde, düşünceleri altı farklı bakışı simgeleyen farklı renk-
lerdeki şapkaları takarak ya da takmış gibi yaparak analiz etmek ve yaratıcılığı geliştirmek vardır.
Altı Şapkalı Düşünme Tekniği olarak isimlendirilen Bono’nun fikirleri aşağıdaki gibidir.”

(Gözütok’un Öğretim İlke ve Yöntemleri adlı kitabından alıntılanmıştır.)

Beyaz Şapka: Beyaz, tarafsız ve Kırmızı Şapka: Tutkuları, duyguları,
objektiftir. Bu şapka, olgular ve rakam- sezgileri temsil eder. Duygusal tepki
larla ilgilidir. vermeyi temel alır.
Özellikleri: Tarafsızlık, açıklık ve net Özellikleri: Duygusallık, sezgiler ve
bilgiler içermesi. tutkular.
Sorulabilecek Sorular: Elinizde ne Sorulabilecek Sorular: Bu olay
tür bilgiler var? Daha hangi bilgiler hakkında ne hissediyorum? Bu öneri
gerekiyor? Gerekli bilgileri nasıl elde hakkında önsezilerim ne?
ederiz?

Siyah Şapka: yönden bir bakış açısı Sarı Şapka: Olayların olumlu yönleri-
getirmeyi amaçlar. Konunun riskleri, ne bakarak iyimser ve yapıcı bir bakış
gelecekte doğurabileceği problemleri açısı getirmeyi amaçlar.
ortaya çıkarmayı amaçlar. Özellikleri: İyimserlik, fayda ve
Özellikler: Kötümser, tehlike ve fırsatlar.
riskler. Sorulabilecek Sorular: Bu olayın
Sorulabilecek Sorular: Bu önerilerin bize sağlayacağı yararlar neler ola-
bize zararları neler olabilir? Bu olayda- bilir? Bu durum bize hangi fırsatları
ki riskler ne? sunmaktadır?

Yeşil Şapka: Yaratıcılık ve yeni Mavi Şapka: Düşünme sürecinin
fikirlerle ilgilidir. Alternatif düşüncelerin düzenlenmesi ve kontrolü ile uğraşır.
üretilmesini sağlar. Durumu analiz edip sonuç çıkarmayı
Özellikleri: Yaratıcılık, üretkenlik ve temel alır.
yenilikçilik. Özellikleri: Karar verici, analiz edici,
Sorulabilecek Sorular: Konuyla ilgili serinkanlı olması.
alternatifler nelerdir? Bu konudaki Sorulabilecek Sorular: Ne oldu? Ne
değişik önerilerimiz neler olabilir? oluyor? Sonra neler olmalı?

Şekil 1: Altı Şapkalı Düşünme Tekniği

55