Page 17 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | Kavram Öğretimi Kitabı

Ortaöğretim Genel Müdürlüğü
7 TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 Öğretim Programları ve Ders Kitapları Daire Başkanlığı
Kavram Öğretimi
2. ÜNİTE : HİKÂYE > Cumhuriyet Dönemi’nde Hikâye > Edebiyat ve Sanat Akımları
Kavram : Modernizm ve Postmodernizm
Genel Beceriler : Eleştirel Düşünme Becerisi
Alan Becerileri : Yazma Becerisi

Çalışmanın Adı MODERNİZM/POSTMODERNİZM NEDİR? 20 dk.
Çalışmanın Amacı Modernizmin ve postmodernizmin genel özelliklerini açıklayabilme.

Yönerge: Aşağıdaki metinleri okuyunuz. Metinlerden hareketle soruları cevaplayınız.

Modernizm ile Postmodernizm Arasındaki Bazı Farklar

Modernizm Postmodernizm
• Modernizm XIX. yüzyıl ortalarında görül- • Postmodernizm ikinci dünya savaşı sonrası
filizlenmeye başlamış ve genel olarak XX.
meye başlanmıştır.
yüzyılın ikinci yarısında geniş kitlelere
• İnsan odaklı olma tezi ile ortaya çıkan ulaşmayı başarmıştır.

modernizmde rasyonalizm, kapitalizm ve • Geçen zaman içerisinde modernizmin
savunduğu kavramların insanlara zarar ver-
pozitivizm gibi fikirler savunulur. meye başladığını düşünen postmodernist

• Modernizm, temel olarak ulaşılabilen tek düşünce, bahsi geçen fikirlerin karşısında
konumlanmıştır.
bir gerçek ve tek bir anlam üzerine odak- • Postmodernizm, tek fikir yerine birden
lanmaktadır. çok gerçek ve birden çok anlam felsefesini
izlemektedir.
• Modernistler dönemin şartları ve bakış • Postmodernistler politikanın içinde olmuş-
açıları sebebiyle politikadan uzak bir yak- lardır.
• Postmodernizmde geçmiş önemlidir ve
laşım sergilemişlerdir. geçmişin kendi gerçekleri doğrultusunda
• Modernizmin geçmişe bakış açısı sığdır. yaşatılması fikri savunulmaktadır.
• Postmodernizm fikrine ilham veren düşü-
• Modernizm fikrine ilham veren ünlü nürlerden biri ünlü Alman filozof Friedrich
Alman filozof İmmanuel Kant’tır (İmenuel Nietzsche’dir (Frederik Niçhe).
• Postmodernizm, mimariden zoolojiye
Kant). kadar çok farklı disiplinlerle ilgilenmiş-

• Modernizm genel olarak felsefe, resim, tir. Benzer şekilde tarih, hukuk, edebiyat,
biyoloji, coğrafya, tüm sanat dalları, tıp,
müzik, edebiyat, mimari gibi çeşitli alan-
siyaset, felsefe alanlarında da etkisini
larda etkisini hissettirmiştir. göstermiştir.

MELEK CİCİ

Boğaz. Boğaz’ın Anadolu yakası. Bir yalı. Büyük. Eski. Çökmekte. Yalının çürüyen tahtaları. Deniz.
Kıyıda bir kedi. Birçok kedi. Taşların üstüne oturmuş uyuklayan bir balıkçı. Onun yanında, mermer
merdivenlere oturmuş ihtiyar bir kadın. Başı elleri arasında. Kalkar.
Karanlıkça bir odaya girer. Burası, hem mutfak hem oturma hem de yatak odasıdır. Tıkış tıkış bir
oda. Solda, köşede bir karyola. Pirinç. Ayakucunda yuvarlak, sırları dökülmüş bir ayna. Ortada kü-
çük bir masa. Yuvarlak. Kurtların kemirdiği. Köşede bir kutunun üstünde bir gaz ocağı. Pompalı.
Üstünde bir tencere. Bakır. Kalaylı. Tam bir sessizlik. Hiçbir rüzgâr. Hiçbir dalga. İhtiyar kadın oda-
nın içinde oradan oraya dolaşır. Konsol vardır yatağın yanında, duvara yapışık. Onun önünde durur.
Yer yer sırları dökülmüş konsolun aynası önünde durur. Aynada kendine bakar: Böylece ilk kez, bu-
ruş buruş yüzünü, tam olarak (aynada), görmüş oluruz. Soluk. Bahçe. Ağaçlar. Otlar. Kuyu. Karaya

14