Page 81 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | Kavram Öğretimi Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

3. Olası cevap: Büyülü gerçekçilik akımının en önemli özel- 2. a) Olası cevap: Televizyon ve sinemanın yaygın olmaması
likleri, fantastik ya da tuhaf unsurlarla, gerçekçi unsurların buna karşın radyonun çok daha yaygın olması en önemli
karıştırılması ya da yan yana kullanılması, kıvrımlı hatta la- etkenlerden biridir. Radyo o dönemin en önemli iletişim
birentimsi anlatım tekniklerine ve temalara, ustalıklı zaman aracıdır. Halk; sanat, siyaset, ekonomi gibi ülke gündemini
değişimlerine, rüyalara, yerel mitlere, cinlerle, perilerle dolu oluşturan pek çok konuyu radyodan takip etmektedir. Hal-
masalımsı hikâyelemeye yer verilmesi, dışavurumcu ve gerçe- kın radyoya olan aşinalığı radyo tiyatrosunun da kolayca
küstücü tanımlamaların ve esrarengiz bir bilgelikle korkunç, benimsenmesinde önemli bir etkiye sahiptir.
izah edilemez, şaşırtıcı ve hatta ani şok yaratacak unsurların
kullanımıdır. b) Olası cevap: Sanatçıların radyo tiyatrosuna yönelmelerinin
Sevgili Arsız Ölüm’de İslam öncesi ve İslam sonrası Türk bir sebebi onu bir sanat dalı olarak görmeleridir. Ayrıca
inançlarına, gelenek ve göreneklerine yaslanır. Hem içerik radyo geniş halk kitlelerine ulaşmanın da en kolay yol-
hem de teknik bakımdan Battal Gazi, Selçukname, Dede larından biridir. Sanatçılardan bazıları radyoyu bir eğitim
Korkut gibi destanlardan yardım alır. Bu eserlerde olağanüstü aracı olarak da görmüş ve yazdıkları oyunlarla halka mesaj
olaylar sayılamayacak kadar çoktur. Bu eserdeki olaylardan vermeye çalışmışlardır.
yola çıkarak gerçek ile olağanüstü daha rahat anlatılabilir.
3. Olası cevap: Kitap, radyo için uyarlanmış oyunlardan oluş-
Çalışma No.: 28 tuğu için bu ad verilmiştir. Çünkü radyo tiyatrosunda her şey
sesin kullanımına dayalıdır. Olaylar, kahramanlar, çevre hatta
1. a) Masumiyet Müzesi adlı metinde üst kurmaca anlatım tek- zaman gibi unsurlar dinleyiciye ses aracılığıyla aktarılır. Bu
niği kullanılmıştır. sesler; müzik, efekt ve konuşmadır. Ayrıca bir insanı tanıma-
b) Benim Adım Kırmızı adlı metinde ironi anlatım tekniği kul- nın en etkili yollarından biri de onunla konuşmaktır. Kitabın
lanılmıştır. adı belirlenirken konuşmanın insanın kişiliğini yansıtmadaki
c) Tutunamayanlar adlı metinde ironi anlatım tekniği kulla- önemi de vurgulanmak istenmiş olabilir. Bu sebeple kitaba bu
ad verilmiş olmalıdır.
nılmıştır.
2. a) Masumiyet Müzesi adlı metinde yazar anlatıma Çalışma No.: 31
okuyucuyu dâhil etmemiştir. Y 1. 3. Çıkış
b) Benim Adım Kırmızı adlı metinde yazar, kahra- 2. Dostluk Bağları metninde Montaigne bireyi ilgilendiren bir
manın özelliklerini abartarak aslında söyledikle- D konu olan dostlukla ilgili düşüncelerini samimi ve etkili bir
rinin tam tersini söylemek istemektedir. dille dile getirmiştir. Dostluk bağlarının, düşünüldüğünün
c) Tutunamayanlar adlı metinde “İleride burası aksine, uzaklaşınca daha da kuvvetleneceği düşüncesindedir.
müze olursa, eşyaya dokunmakta bir sakınca Bu düşüncesinin sebebini açıklayıcı anlatımla açıklar. Ancak
yoktur. Yalnız sol yayı bozuk kanepeye otururken D düşüncelerini makalede olduğu gibi kanıtlama gereği duyma-
dikkat ediniz.” ifadeleriyle yazar ironi yapmak- mıştır. Yazar düşüncelerini kendi kendine konuşuyormuşçası-
tadır. na samimi bir üslupla yazmıştır. Mesela: “Gerçek dostluğun
ne olduğunu bilirim; bildiğim için de dostumu kendime çek-
mekten çok, kendimi ona veririm.”.
Çalışma No.: 29
3. Olası cevap:
1. I. Modernist roman DOST
II. Postmodernist roman Âşık Veysel’in “Dost dost diye nicesine sarıldım” sözlerini
2. Olası cevap: Ben modernist roman okumayı tercih ederim. her duyduğumda o ana kadarki bütün dostlarım aklıma gelir.
Ancak bu dizenin hikmetinden mi bilemem bana karşı vefasız
Çünkü edebiyat eserinde modern hayatın karmaşasına gö- olan dostlarım aklıma geliyor. Bir zamanlar yediğimizin içti-
mülmüş, çatışmalar yaşayan insanı görmek isterim. Sorunları, ğimizin ayrı gitmediği ancak mekânlar ayrılınca bir daha beni
kaygıları, bunalımları, isyanlarıyla insanın varoluşsal sorgu- arayıp sormayan dostlarım. Bir de benim yapmış olduğum bir
lamalarını okumaktan keyif alırım. Yazarın, olayların kahra- hatayı ya da onun hoşuna gitmeyen bir davranışımı benimle
man üzerindeki etkilerini psikoloji bilimine yaslanarak yer yer yaşadığı onca şeyi yok sayıp bir daha beni arayıp sormayan
öznel de olsa tahlil etmeye çalışması bence çok ilginç. Eseri dostlarımı anımsıyorum. Her şeye rağmen derin bir nefes alıp
bitirdiğimde bazı noktalarda zorlansam da olay örgüsü, kişiler, yaşamaya devam ediyorum. Çünkü en iyi dost kişinin kendi-
zaman, mekân gibi unsurları genel olarak ifade edebilmek is- sidir bence.
terim. Şiirsellik, simgeler, çağrışımlar tam bana göre.
Vefalı dostlarım var. Benim iyi günümde kötü günümde ya-
nımda olan dostlarım. Onlarla olan ilişkilerime baktığımda
Çalışma No.: 30 araya mesafeler girse de bir araya geldiğimizde dostluğumuz
kaldığı yerden daha kuvvetli bir biçimde devam ediyor. İşte
1. hep soruyorum kendime neden bu fark. Demek ki gerçek dost
Üstün Yönleri Eksik Yönleri
var bir de dostçuk mu var bu yaşamda. Peki gerçek dostumu
dost görünümlülerden ayırt etmek için araya mesafe mi koy-
malıyım her zaman. Bu insanları bir teste tabii mi tutmalıyım?
• Sahne, kostüm ve ışık • Sahne, kostüm ve ışık Bence zaman gerçek dostu meydana çıkarmak için en güzel
gibi unsurların ayarlan- gibi unsurların yaratacağı yol.
ması, değiştirilmesi gibi etkiye sahip olmaması
zorlukların olmaması • Oyuncuların beden Çalışma No.: 32
• Daha az kişiyle çalışıla- dilinin görülememesi ve
bilmesi bunun seyircinin hayal 1. I. metin: Siyasi söylev
• Metinlerin ezberlenmesi- gücüne kalması II. metin: Dinî söylev
nin gerekmemesi • Seyirci-oyuncu arasın- III. metin: Askerî söylev
daki etkileşimin zayıf IV. metin: Akademik söylev
olması
V. metin: Hukuki söylev

78