Page 77 - Türk Dili ve Edebiyatı 12 | Kavram Öğretimi Kitabı

TÜRK DİLİ VE EDEBİYATI 12 CEVAP ANAHTARLARI
Kavram Öğretimi

kaç damla renk. Kıpkırmızı. Ayakkabılar… Aralık bir kapıdan
Çalışma No.: 7 süzülen. Esintiyle gelen özgürlük. Ağırlıklarından sıyrılmış.
Acaba gerçek miydi? Benim gerçeğim. Olmasını istediğim
1. Metinde Karamsarlıkları, Yalnızlıkları ve Bunalımları kadar gerçek ya da yaşadığım kadar.
Destekleyen Cümleler Galiba hatırlamıyorum.
• Bir yalı. Büyük. Eski. Çökmekte. Yalının çürüyen
tahtaları. Çalışma No.: 10
• Onun yanında, mermer merdivenlere oturmuş ihtiyar bir
kadın. Başı elleri arasında. 1. a) Olası cevap: Deniz; yıkıcı dalgaları, enginliği ve şiddetli
• Karanlıkça bir odaya girer. fırtınaları nedeniyle şairin zihninde bir ejderhaya benzetil-
miştir. Denizin zümrüt rengi, ejderhanın bedenini kaplayan
• Ortada küçük bir masa. Yuvarlak. Kurtların kemirdiği. derisi olarak hayal edilmiştir. Denizde kopan fırtınalar, bu
ejderhanın yerinden kıpırdayıp kükremesi şeklinde şairin
• Tam bir sessizlik. zihninde canlandırılmıştır. Denizde kopan fırtınalardan ka-
• İhtiyar kadın odanın içinde oradan oraya dolaşır. çan gemilerin limana sığınmaları ise bu ejderhanın ortalığa
dehşet saçmasıyla ilişkilendirilmiştir.
• Aynada kendine bakar: Böylece ilk kez, buruş buruş
yüzünü, tam olarak (aynada), görmüş oluruz. Soluk. b) Şairin imge dünyasında deniz; güçlü, görkemli, korkutucu
• Bahçede in cin top oynamakta. ve yıkıcıdır. Bu özelliklerine rağmen hayranlık duyulan bir
varlıktır ve şairde coşku uyandırmaktadır.
2. Olası cevap: Postmodern eserler yoruma açık olarak birden
fazla sonla bitirilebilir. Olaylar, kesin bir sonuca ulaştırılmaz Çalışma No.: 11
amaç bu boşluğu okurun kendisinin doldurmasıdır. Baştan
beri kurguda yer alan ve önemli bir unsur olarak görülen okur, 1. Arıların güneşi yemesi, insanın gecesiz kalması ve balıkların
bu kısımda da ihmal edilmez. Yazılan metnin tek bir anlamı düdük çalması alışılmadık durumlardır. Bunlar, şairin zihnin-
olmadığı, her okumada farklı anlamlar elde edilebileceği anla- de tasarladığı hayallerin ürünüdür ve gerçek dünyada meyda-
yışına bağlı olarak okura aktif bir görev verilir. Eserin sonunu na gelmesi mümkün değildir. O nedenle imge olarak nitelen-
okurun getirmesi beklenir. dirilebilir.
Çalışma No.: 8 Çalışma No.: 12

1. 1. Olası cevap: Şair, ikinci bentte şiiri sevgilisinin sesi üzerinden
a) II. Metinde şiirsel bir dil kullanılmıştır. D kurduğu imgelerle aktarıyor. Birinci dizede sevgilinin konuş-
ması şaire güneşi hatırlatıyor. Bu alışılmadık bir durum çünkü
b) III. Metinde zaman belirgindir. Y güneşin görme ve dokunma duyularımıza hitap etmesinin do-
c) I. Metinde kurmaca ön plandadır. D ğallığı bir kenara bırakılmış ve ses ile güneş arasında hatırlat-
ma bağı kurulmuş. İkinci dizede sesin “yepyeni” sıfatıyla pe-
kiştirilmiş olması da yine şiirsel bir söyleyiş. Muhtemelen bu
2. a) Kimse adlı metin bir modernist hikâyedir. ses, şairin duymaya alıştığı konular dışında bir şeyler anlattığı
b) Hat ve Rasat adlı metin bir postmodernist hikâyedir. için yepyeni sıfatıyla pekiştirilmiş olmalı. “Bu ses öyle benim
öyle yabancı” dizesinde tezat sanatıyla şiire yeni bir derinlik
c) Uzun Sürmüş Bir Günün Akşamı adlı metin bir postmoder- kazandırılıyor. Son dizede de anlam yoğunluğunun artarak
nist hikâyedir. devam ettiği görülüyor. Şair, ilk bentte sevgilinin gözünü mer-
hamete benzetmişti. Buradaysa sevgilinin sesini “sessiz bir
Çalışma No.: 9 kar”a benzeterek bir tezat sanatı daha yapıyor. Böylece son di-
zede şair; benzetme, tezat, duyular arası aktarma yaparak şiire
1. Olası cevap: Küçürek hikâye, hikâyenin kısa bir kesiti sayıla- yeni katmanlar ekliyor. Ayrıca şiirin son derece akıcı bir dille
maz, başlı başına bir türdür. Çünkü kısa anlatım bilinçli, hede- yazıldığı, redif ve kafiyenin yanında ses ve kelime yinelemele-
fi olan bir seçimdir. Yazar az kelimeyle, başı sonu okura bıra- riyle de şiire ahenk kazandırıldığı görülmektedir.
kılan, etkili, yoğun bir kurgu ve anlam peşindedir. Okuyucuya
olay, durum ya da duygunun kısa bir süreci, bir anı aktarılır. 2. a) Olası cevap
Şahıs kadrosu, zaman, mekân ayrıntılarında azaltmaya gidilir. Şiirler 1 2 3 4 5
Uzun uzun anlatma yerine ima ederek anlatma tercih edilir.
Okuyucu; imaları kendi bilgi, deneyim ve dikkati ölçüsünde
yorumlar, boşlukları tamamalar. Gündüze alışan renkler,
Her gece perişan renkler.
2. Olası cevap: Küçürek hikâyedeki kısalık ölçütünün modern Eşyada bakış mısınız,
hayatın akış hızına uygun olduğu düşünülebilir. Modern ha- Zamanda akış mısınız, 
yatta insan; kendisine verilen sınırsız imkânları değerlendire- Gözümde hâtıralar mı?
bilme, daha çok üretebilme, daha hızlı tüketebilme, fırsatlara Cahit Sıtkı Tarancı, Otuz Beş Yaş
yetişebilme gayreti içinde zaman sıkıntısı çekmektedir. Bunca
zamansızlık içerisinde de kısa sürede tamamlanabilen etkin-
liklere, eğlence ve eğitim süreçlerine yönelmektedir. Bu nok- Şimdi tekrar ne yapsam dedirt-
tada, kısa zamanda okunan küçürek hikâye, modern hayatın me bana yarabbi
hızına yetişen bir tür olarak karşımıza çıkmaktadır. taşınacak suyu göster, kırılacak
3. Olası cevap: odunu
kaldı bu silinmez yaşamak suçu
MOLA üzerimde 
Sanala evrilmiş bir kaypak zeminde gibi. Uyku ile uyanıklık bileyim hangi suyun sakasıyım
arasında. Masa başında sabahladığım bir çalışmanın molasın- ya rabbelalemin
da. Acaba rüya mıydı?.. Kulağımda çınlayan bir deklanşör tütmesi gereken ocak nerde?
sesi. Buzlu bir camın ardında kalmış sezgiler. Hissettiğim en İsmet Özel, Bir Yusuf Masalı
gerçek şey. Büyülü. Belki bir pamuk parçası belki keskin kılıç.
Zihnim sahiciyle hayali ayırt etmeye uğraşırken parlayan bir-

74