Page 24 - Tarih-10 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

Şarlken (Görsel 5.27), başta Fransa olmak üzere Avrupa’nın tama-
mını hâkimiyeti altına alma politikası izledi. 1521’de Hristiyan
dünyasının iki büyük hükümdarı Şarlken ile I. Fransuva arasında
başlayan savaş ile Avrupa iki cepheye ayrıldı. Avrupa’daki bu si-
yasi durum, Osmanlı Devleti’ne Avrupa ile doğrudan ilgilenme ve
kendisine karşı oluşabilecek bir Haçlı birliğinin parçalanmasına
imkân sağladı.

Kanuni için batıda gazanın devam edebilmesi, Hristiyan dünyasının
iki önemli kalesi olan Belgrad ve Rodos’un alınmasına bağlıydı.
Bu sebeple bizzat padişahın komuta ettiği ordu, 1521’de Belgrad’ı
fethetti. Bu fetihle Orta Avrupa’nın önemli bir kilidi açılmış oldu.
Osmanlıların Avrupa’daki kara seferleri için Belgrad, askerî merkez
hâline geldi. Kanuni, ikinci hedefi olan Rodos’u da 1522’de fethetti.
Böylece Mısır ve İstanbul yolu üzerindeki önemli bir engel ortadan
Görsel 5.27 kalkmış oldu. Her şeyden önemlisi Rodos’un alınmasıyla Akdeniz’e
Şarlken (Temsilî) yönelik yapılacak harekâtlar için de yeni bir askerî merkez oluştu.

TARTIŞALIM Martin Luther’in başlattığı Protestanlık hareketinin, Osmanlı
Devleti’nin Avrupa’daki ilerleyişi üzerindeki etkileri nelerdir?

Moskova

Londra Berlin
Akkirman Kırım Hanlığı
Almanya Lehistan ARAL
Paris Avusturya Podolya GÖLÜ
ATLAS OKYANUSU Viyana Erdel Azak
Fransa Zigetvar Macaristan Boğdan
Venedik Mohaç Eflak KARADENİZ HAZAR DENİZİ
Kefe
Marsilya
Portekiz Barselona Roma Bosna Belgrad İstanbul Sinop Kars Gürcistan
Revan
Lizbon İspanya Otranto Arnavutluk Ankara Trabzon Tebriz
Makedonya
Kurtuba İzmir Van Tahran
Gırnata Preveze Adana Diyarbakır
Cebelitarık Mora Antalya Dicle Safevi Devleti
Cezayir Girit Rodos Kıbrıs Halep Fırat İsfahan
Tunus Malta AKDENİZ Şam Bağdat
Trablusgarp Derne Kudüs Basra
Bingazi
Kahire BASRA KÖRFEZİ
Mısır Medine Arabistan Umman
Afrika KIZILDENİZ Mekke
Hicaz
Cidde
Nil
Savaş UMMAN
0 500 km DENİZİ
Harita 5.7
Kanuni Dönemi Osmanlı Devleti Mohaç Meydan Savaşı (1526)
Avrupa’da 1521’de Şarlken ile I. Fransuva arasında başlayan savaş
iyice kızışmış ve 1525’te Fransa Kralı I. Fransuva yenilerek esir
düşmüştü. Fransa kralının annesi Osmanlı padişahına başvurarak
oğlunun kurtarılması talebinde bulunmuş, Kanuni de fiilî yardımda
bulunacağı sözünü vermişti. Bu gelişme sonucunda Avrupa me-
seleleriyle karşı karşıya gelen Osmanlılar, bölge siyasetinde artık
belirleyici bir güç unsuru olmuştu (Harita 5.7).

142