Page 28 - Tarih-10 | 5.Ünite

5. ÜNİTE

Macar Kralı Zapolya’nın ölümüyle Ferdinand (Görsel 5.34), bütün
Macaristan’ı ilhak etmek üzere harekete geçmiştir. Macar mese-
lesine kesin olarak son vermek isteyen Kanuni, 1541’de yeniden
sefere çıkmış ve Alman kuvvetlerini ani bir baskınla dağıtmıştır.
Bu galibiyet sonrası Budin, beylerbeylik merkezi yapılmıştır.
Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında 1547, 1562, 1566, 1568 ve
1576 yıllarında siyasi, askerî ve ekonomik antlaşmalar imzalan-
mıştır. XVI. yüzyılda yapılan bu antlaşmaların tamamında üstün
olan Osmanlı Devleti, antlaşma şartlarını ve süresini belirleyen
taraf olmuştur. Avusturya ise şartları belirlenen bu antlaşmaları
kabul etmek zorunda kalmıştır.

1547 Tarihli Ahidname-i Hümayun
Kanuni Sultan Süleyman tarafından Ferdinand’a verilen bu
ahidname, beş yıl süreyle geçerli olacaktır. Bu antlaşmaya
göre Habsburglar, Macaristan’da kendi hâkimiyetleri altında
bulunan yerler karşılığında Osmanlı Devleti’ne her sene 30
bin altın gönderecektir. Bunun yanında Macaristan’da Osmanlı
hâkimiyetinde bulunan kaleler; bunlara bağlı köyler, bağlar,
bahçeler ve içerisinde yaşayan halk Osmanlı askerinin kontro-
lünde kalacaktır. Macaristan’da Osmanlı’ya ait bulunan yerle-
rin reayası, Osmanlı yönetimine geçmezse bunlara karşılık her
yıl Osmanlı hazinesine bin altın verilmesi kararlaştırılmıştır.

Antlaşmaya göre her iki tarafın tüccarları kendilerinden is-
tenilen vergiyi verdikten sonra güvenli bir şekilde ticaret
Görsel 5.34
Ferdinand (Temsilî) yapabilecektir. Bu ahidnamede Eflâk, Boğdan ve Erdel’in
Osmanlı topraklarına dâhil olduğu belirtilmiştir. Budin, Os-
manlı’ya bağlı bir beylerbeylik hâline getirilecek ve buradaki
reayadan her kim olursa olsun karşı tarafa kaçarsa geri Os-
manlı'ya iade edilecektir. Ahidnamede denizlerdeki durum
da belirtilmiş ve “Şarlken tarafından hiçbir şekilde Osmanlı
topraklarına ve Kuzey Afrika sahillerine saldırı girişiminde
bulunulmayacaktır.” şeklinde bir madde eklenmiştir.
Osmanlı Devleti ile Avusturya arasında yapılan ilk resmî
antlaşma olan 1533 tarihli antlaşma yazıya geçirilmediği
için 1547 tarihli bu ahidname, Avusturya tarafına Osmanlı
sultanları tarafından verilen ve yazıya geçen ilk ahidname-i
hümâyun olmuştur (Kurtaran, 2009, s.50-53'ten düzenlen-
ÖRNEK METİN miştir).

Zigetvar Seferi (1566)
Avusturya’nın; Osmanlı idaresindeki Macar topraklarına saldırılara
devam etmesi üzerine Kanuni, onların direnç noktaları olan Zi-
getvar ve Eğri kalelerini alarak gözdağı vermek istemiştir. Kanuni,
1565’te uğranılan Malta bozgununun izlerini silmek ve tebaasına
yaşına rağmen hâlâ iktidarın ve gücün eskisi gibi elinde bulun-
duğunu göstermek arzusuyla sefere çıkmıştır. 1566’da 72 yaşında
Zigetvar üzerine yürüyen Kanuni, hücumlar sürerken vefat etmiştir.

146