Page 15 - Tarih11 - Ünite 3

ULUSLARARASI İLİŞKİLERDE
DENGE STRATEJİSİ (1774-1914)

Kırım Savaşı, Avrupalı devletlerin müdahalesi ile uluslararası bir
boyut kazanmıştır. Avrupa devletleri, Kırım Savaşı ve Paris Antlaş-
ması’nda Osmanlı Devleti’nin yanında yer alarak Rusya’nın daha
önceki tarihlerde kendi lehine bozmaya çalıştığı Avrupa güçler
dengesini yeniden kurmayı amaçlamıştır.
30 Mart 1856’da imzalanan Paris Antlaşması’nın önemli
maddeleri şunlardır:
• Avrupa devletleri Osmanlı Devleti’nin Avrupa devletler hu-
kukundan yararlanmasını kabul edecekti. Ayrıca her biri ayrı
ayrı Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğüne ve bağımsız-
lığına saygı göstermeyi garanti edecekti.
• Osmanlı padişahının ilan etmiş olduğu Is-
lahat Fermanı diğer devletler tarafından
memnuniyetle karşılandı. Ancak bu ferman;
antlaşmayı imzalayan hiçbir devlete, Os-
manlı Devleti’nin iç işlerine karışma hak
ve yetkisi vermeyecekti.
• Osmanlı Devleti ve Rusya, savaş sırasında
birbirlerinden aldıkları yerleri ve esirleri
geri verecekti.
• Boğazların kapalılığına dair 1841 Londra
Boğazlar Sözleşmesi aynen yürütülecekti. Görsel 3.11
Osmanlı Devleti’nde bir tersane
• Karadeniz; tarafsız duruma getirilecek, bütün devletlerin
ticaret gemilerine açık fakat savaş gemilerine sürekli ola-
rak kapalı olacak, kıyılarında hiçbir tersane (Görsel 3.11)
bulunmayacaktı.

• Sırbistan, Eflâk ve Boğdan; Osmanlı Devleti’ne bağlı kalacak,
ancak bunların sahip bulundukları ayrıcalıklar genişletile-
cek ve bunlar antlaşmayı imzalayan devletlerin garantisi
altında olacaktı.

Paris Antlaşması’yla Osmanlı Devleti ilk kez Avrupa devletler
hukukuna dâhil edilmiş ve topraklarının bütünlüğü büyük dev-
letlerin garantisi altına alınmıştır. Böylece Osmanlı Devleti’nin
bir Avrupa devleti olduğu belirtilmiştir. Avrupalı devletler kendi
çıkarları doğrultusunda Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü
gerekli gördükleri için böyle bir politika takip etmeye başlamıştır.
Paris Antlaşması’yla Balkanlardaki Rus nüfuzunu kırmak için Ka-
radeniz’in tarafsızlığı ve Boğazların yabancı savaş gemilerine
kapatılması sağlanmıştır. Ayrıca Balkanlarda Eflâk, Boğdan ve Sır-
bistan topraklarındaki yönetimler; Paris Barış Konferansı’na katılan
devletlerin ortak garantisi altına alınmıştır. Bu şekilde Rusya’nın
güneye inme politikası engellenmek istenmiştir.
Osmanlı Devleti, Paris Antlaşması ile savaştan önceki sınırlarına
dönmüş ve Rus tehlikesinden bir müddet kurtulmuştur. Osmanlı-
lar; Paris Barış Konferansı’na savaşı kazanmış olarak katılmasına
rağmen antlaşmanın Karadeniz ile ilgili maddesi, yenilmiş olan

101